Όαση πρασίνου σε κρανίου τόπο – Αρχιτεκτονικός Διαγωνισμός για την ανάπλαση 1.900 στρεμμάτων στην Πτολεμαίδα, όπου εξορυσσόταν ο λιγνίτης

Μέχρι πριν από λίγο καιρό η σκόνη «έπνιγε» τον τόπο, σήμερα ολόκληρη η έκταση είναι? κρανίου τόπος, μεγάλες τρύπες χάσκουν ολόγυρα και το χώμα είναι κατάμαυρο.

Ομως η ΔΕΗ σχεδιάζει να μετατρέψει αυτό το σεληνιακό τοπίο σε ένα βιομηχανικό πάρκο και χώρο αναψυχής. Νερά θα τρέχουν από μικρούς καταρράκτες, δέντρα και θάμνοι θα καλύψουν τη μαυρίλα, ένα μικρό μουσείο σε? λαγούμι θα θυμίζει τι ήταν κάποτε εκεί και ένα? τρένο θα κάνει βόλτες ανάμεσα στα πέτρινα δρομάκια με τα λουλούδια και τα φυτά.

Η περιοχή εκτείνεται σε 1.900 στρέμματα, ανάμεσα στους οικισμούς Καρυχωρίου και Αγίου Χριστοφόρου στην Πτολεμαΐδα και για πολλά χρόνια αποτελούσε σημείο εξορυκτικής δραστηριότητας λιγνίτη από τα ορυχεία της ΔΕΗ, αλλά και χώρο απόθεσης των υλικών.

Oπως είπε στο «Eθνος» η Μελίνα Ανδρεάδου, προϊσταμένη της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος του Λιγνιτικού Κέντρου Δυτικής Μακεδονίας, «εκδήλωσαν ενδιαφέρον 370 φυσικά πρόσωπα ή ομάδες, πολλοί μάλιστα επισκέφτηκαν τον προς αποκατάσταση χώρο και τελικά υποβλήθηκαν 56 προτάσεις από αρχιτέκτονες από την Ελλάδα, την Κύπρο, Eλληνες αρχιτέκτονες που ζουν σε διάφορες ευρωπαϊκές πόλεις, ακόμη και ένας αρχιτέκτονας από τη… Χιλή».

Πριν από λίγες μέρες έγινε στην Πτολεμαΐδα η εκδήλωση για την απονομή των βραβείων και όλες οι προτάσεις εκτίθενται μέχρι το τέλος Ιανουαρίου του 2017 στο Παλαιοντολογικό-Ιστορικό Μουσείο Πτολεμαΐδας.

Ενα σύστημα ροών και οικολογικών διαδρομών εμπνεύστηκαν οι τρεις αρχιτέκτονες που απέσπασαν το πρώτο βραβείο για τον διαγωνισμό δημιουργίας ενός πρότυπου πάρκου βιομηχανικής κληρονομιάς στην Πτολεμαΐδα

«Σχεδιάζουμε τη δημιουργία ενός πρότυπου πάρκου βιομηχανικής κληρονομιάς στην Πτολεμαΐδα, εδώ όπου είναι το Ρουρ της Ελλάδας, με απώτερο στόχο να αναδείξουμε την εργασιακή και τεχνολογική ιστορία της περιοχής», είπε ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΗ, Μανώλης Παναγιωτάκης, στη διάρκεια εκδήλωσης για την επέτειο των 60 χρόνων των ορυχείων στη Δυτική Μακεδονία, που συνοδεύτηκε με τα εγκαίνια της έκθεσης.

Πρωτιά
Το πρώτο βραβείο απέσπασε η ομάδα topio7 από την Αθήνα, η οποία παρουσίασε την πρόταση «eco_corridor/οικολογικές διαδρομές».

Οι αρχιτέκτονες Θανάσης Πολυζωίδης, Πανίτα Καραμανέα και Κατερίνα Ανδρίτσου οραματίστηκαν τη δημιουργία ενός οικολογικού διαδρόμου μέσα στην επίμαχη περιοχή. Συγκεκριμένα πρότειναν ένα σύστημα ροών και οικολογικών διαδρομών διαφορετικών χαρακτήρων και χρήσεων πολιτισμού, αναψυχής, αθλητικών, καθώς και καλλιεργειών. Πολλά φυτά και δέντρα θα «αγκαλιάζουν» τον χώρο, μέσα στον οποίο θα υπάρχουν μεταξύ άλλων αθλητικό πάρκο, αμφιθέατρο εκδηλώσεων, οπωρώνες, κηπευτικά. ?

Δυτική Μακεδονία
Η ενεργειακή καρδιά της χώρας

Το δεύτερο βραβείο κέρδισε η ομάδα M5 Architects από τη Θεσσαλονίκη και οι αρχιτέκτονες Μιχάλης Γκουτζιαμάνης, Ελευθερία Δισλή, Αναστασία Παπαδοπούλου, Φίλιππος Παπαπέτρου, Βενετία Τσακαλίδου.

Ο ΑΗΣ Πτολεμαΐδας. Το 1959 η ΔΕΗ έθεσε σε λειτουργία την πρώτη μονάδα

Η ομάδα εργασίας εμπνεύστηκε τα «Γραμμικά Τοπία» και η πρότασή τους διερευνά τον διάλογο ανάμεσα στην τοπιακή φυσιογνωμία και το βιομηχανικό παρελθόν. Το θεματικό πάρκο αναψυχής αναδεικνύει εναλλακτικές ήπιες μορφές τουρισμού και πρωτοπορεί, καθώς εισάγει μια τροχιά βαγονιού, το οποίο θα κάνει μια πράσινη κυκλική διαδρομή, που θα παραπέμπει στον ταινιόδρομο μεταφοράς των υλικών εξόρυξης.

Κύριοι πόλοι έλξης του πάρκου θα είναι το υπαίθριο μουσείο βιομηχανικής παραγωγής με τον επιμήκη υπόσκαφο χώρο έκθεσης «λαγούμι», το αμφιθέατρο υπαίθριων εκδηλώσεων, ένας χώρος αναψυχής με διαφορετικά είδη πανίδας και υδροχαρών φυτών, πίστα Motocross και μια πρότυπη φάρμα.

«Από τη γη της Εορδαίας, 60 χρόνια πριν, ξεκίνησε να αναπτύσσεται μια τεράστια, για τα ελληνικά δεδομένα, δραστηριότητα. Σήμερα, με το έργο αυτό η εορδαϊκή γη γίνεται και πάλι σταθμός αναφοράς για μελλοντικές δράσεις, αυτή τη φορά στον σχεδιασμό του τοπίου» αναφέρει η κυρία Ανδρεάδου.

Τα πρώτα έργα στη λιγνιτοφόρο περιοχή της Πτολεμαΐδας ξεκίνησαν τον Αύγουστο του 1956 από τη ΛΙΠΤΟΛ, ιδιοκτησίας Μποδοσάκη. Η ΔΕΗ, που τότε ήταν στον έκτο χρόνο της λειτουργίας της, ανέλαβε τα ηνία της ανάπτυξης των λιγνιτωρυχείων και της ηλεκτροπαραγωγής εξαγοράζοντας από το 1959 την πλειοψηφία των μετοχών της ΛΙΠΤΟΛ και έθεσε αμέσως σε λειτουργία την πρώτη μονάδα του Ατμοηλεκτρικού Σταθμού Πτολεμαΐδας.

Το Αλιβέρι, η Πτολεμαΐδα και η Μεγαλόπολη αποτέλεσαν τα λιγνιτικά κέντρα, τα οποία τροφοδότησαν με το πολύτιμο εγχώριο ορυκτό καύσιμο τον εξηλεκτρισμό της Ελλάδας. Η δραστηριότητα όμως που έδωσε στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας τον χαρακτηρισμό «Ρουρ της Ελλάδας» ήταν ακριβώς η συστηματική αξιοποίηση των μεγάλων επιφανειακών λιγνιτικών κοιτασμάτων της, που ξεκίνησε το 1956 και έμελλε να σφραγίσει ανεξίτηλα την περιοχή, καθιστώντας την, συνάμα, ενεργειακή «καρδιά» της χώρας.

ΚΡΙΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Οι προτάσεις αξιολογήθηκαν από κριτική επιτροπή, στην οποία συμμετείχαν τέσσερις καθηγητές Αρχιτεκτονικών Σχολών από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, το Πανεπιστήμιο της Πάτρας και το αντίστοιχο της Θεσσαλίας και δόθηκαν τρία χρηματικά βραβεία, ύψους 9.800, 7.200 και 4.800 ευρώ.

ΜΑΡΙΑ ΡΙΤΖΑΛΕΟΥ – ethnos.gr 22/12/2016