Χριστός και εξουσία (του Απόστολου Παπαδημητρίου)

Ο Χριστός είναι το πλέον αμφιλεγόμενο πρόσωπο της ιστορίας. Έχει σημασία η χρήση του ρήματος στον ενεστώτα (είναι) και όχι στον αόριστο (υπήρξε), καθώς παραμένει αμφιλεγόμενο ως τις ημέρες μας και θα παραμείνει ως το τέλος της ιστορίας.

            Όλα τα σημαντικά πρόσωπα απασχόλησαν τα πλήθη κατά τη διάρκεια του βίου τους. Σήμερα απασχολούν μόνο τους ιστορικούς ή τους επιθυμούντες να αντλήσουν διδάγματα από τον βίο και τα έργα τους. Ο Χριστός αποτελεί μοναδική εξαίρεση, καθώς συνεχίζει να βρίσκεται στο προσκήνιο, αν και παρήλθαν δύο περίπου χιλιάδες έτη από τον θάνατό Του. Απασχολεί εκείνους, που εκτονώνονται βλασφημώντας Τον. Αν ερωτηθούν, γιατί το κάνουν αυτό, είναι άραγε σε θέση να απαντήσουν με σοβαρότητα; Ίσως δώσουν τη συνήθη ρηχή απάντηση: Από συνήθεια! Άλλοι επιχειρούν, ιδιαίτερα κατά την περίοδο, που η Εκκλησία καλεί τους πιστούς να εορτάσουν πανηγυρικά την κορυφαία εορτή της, το Πάσχα, να «φωτίσουν» την ανθρωπότητα με νέες «αποκαλύψεις» γύρω από τον βίο του Χριστού έχοντας ερευνήσει πηγές, που οι εκκλησιαστικοί κύκλοι φρόντισαν με θαυμαστή επιμέλεια να διατηρήσουν μυστικές. Βέβαια ούτε έχουν ερευνήσει ούτε υπάρχουν στοιχεία που η Εκκλησία διατηρεί μακριά από το φως της δημοσιότητας, καθώς ο θεμελιωτής αυτής και κεφαλή της, ο Ιησούς Χριστός, είναι φως. Τότε, γιατί το επιχειρούν; Επειδή πέρα από τους ίδιους, που επιθυμούν διακαώς να καταρρίψουν τον «μύθο», υπάρχουν πολλοί, πρόθυμοι να χειροκροτήσουν την κατάρριψή του! Και «μύθος» βέβαια για όλους αυτούς είναι η ανάσταση του Χριστού, το πλέον σημαντικό γεγονός της ιστορίας.

            Όλοι οι εμπαθείς εχθροί του Χριστού με τη διαχρονική ενασχόληση με το πρόσωπό Του μάλλον επιβεβαιώνουν την Ανάσταση Του. Κανείς λογικός και μάλιστα στην εποχή του «ορθολογισμού» δεν πολεμά έναν νεκρό. Θα ήταν αρκετό να «ψυχαναλύσουν» με βάση τα έωλα «επιστημονικά» πορίσματα της «επιστήμης», που ασχολείται με την ανύπαρκτη γι’ αυτούς ψυχή, όσους εμμένουν να πιστεύουν στην Ανάσταση. Μάλιστα θα μπορούσαν να τους εγκλείουν για θεραπεία σε κάποια «ψυχιατρική» κλινική, όπως έπραξαν εκείνοι, που «απέδειξαν», με τη βοήθεια της ιδεολογίας τους, ότι ο Χριστός δεν υπήρξε ιστορικό πρόσωπο! Όμως εξέταση σε βάθος δείχνει περίτρανα ότι στόχος δεν είναι πρωτίστως οι «αφελείς» πιστοί στην εποχή των «φώτων», αλλά ο ίδιος ο Χριστός, ένας νεκρός γι’ αυτούς! Το επίσης εντυπωσιακό είναι ότι μετά από αυτόν στοχεύουν κυρίως εναντίον εκείνων, που, κατά τη διάρκεια του βίου τους, αγωνίστηκαν να είναι συνεπείς μαθητές Του, μιμηθέντες Εκείνον. Είναι οι μάρτυρες και οι άγιοι, οι οποίοι απαξιώνονται και απωθούνται εκτός ιστορίας. Αντιθέτως οι  άλλοι, που αυτοαποκλήθηκαν μαθητές του Χριστού χωρίς να καταβάλουν την παραμικρή προσπάθεια να εναρμονίσουν τον βίο τους με το θέλημα του αιωνίου προτύπου προβάλλονται κατά κόρον με άκρα ικανοποίηση, για να αυτοδικαιωθούν, όσοι υποστηρίζουν ότι η διδασκαλία του Χριστού αποτελεί την ακρότατη ουτοπία. Ο όρος «εκκλησιαστικά σκάνδαλα» βρίσκεται σε καθημερινή χρήση και ο απλός άνθρωπος αδυνατεί να κάνει τη διάκριση μεταξύ αυτού και του όρου «σκάνδαλα εκκλησιαστικών προσώπων». Η Εκκλησία δεν ωθεί τα μέλη της σε σκανδαλισμούς, είναι η εκκοσμίκευση, δηλαδή η αποδοχή του «πνεύματος» του κόσμου», που ωθεί μέλη της Εκκλησίας, κληρικούς και λαϊκούς, σε διάπραξη σκανδάλων.

            Η εμπαθής πολεμική κατά του Ιησού Χριστού έχει την εξήγησή της, που είναι απλή. Η διδασκαλία Του ήταν και είναι ανυπόφορα ενοχλητική για τους κρατούντες κάθε εποχής. Η μαστίγωση μαθητών Του για την αρχομανία τους, λίγες ημέρες προ του πάθους Του, είναι μαστίγωση όλων των ασκούντων εξουσία. Η Εκκλησία μας όρισε να διαβάζεται στους ιερούς ναούς, κατά την Ε΄ Κυριακή των νηστειών, η σχετική περικοπή από το κατά Μάρκον Ευαγγέλιο, απόσπασμα της οποίας παραθέτω: «Οἴδατε ὅτι οἱ δοκοῦντες ἄρχειν τῶν ἐθνῶν κατακυριεύουσιν αὐτῶν καὶ οἱ μεγάλοι αὐτῶν κατεξουσιάζουσιν αὐτῶν. Οὐχ οὕτως δέ ἐστιν ἐν ὑμῖν· ἀλλ΄ ὃς ἂν θέλῃ μέγας γενέσθαι ἐν ὑμῖν͵ ἔσται ὑμῶν διάκονος͵καὶ ὃς ἂν θέλῃ ἐν ὑμῖν εἶναι πρῶτος͵ ἔσται πάντων δοῦλος·καὶ γὰρ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου οὐκ ἦλθεν διακονηθῆναι ἀλλὰ διακονῆσαι καὶ δοῦναι τὴν ψυχὴν αὐτοῦ λύτρον ἀντὶ πολλῶν.  Ο λόγος αυτός φαίνεται σκληρός όχι μόνο για τους ασκούντες κοσμική, αλλά και θρησκευτική εξουσία. Κορυφαία εκδήλωση αποστροφής προς τον λόγο αυτό του Χριστού υπήρξε αυτή του εκάστοτε πάπα, κατά τον περίοδο κοσμικής ισχύος του Βατικανού.

            Και στον χώρο της μίας αγίας καθολικής και αποστολικής Εκκλησίας δεν βρήκε πλήρη εφαρμογή ο λόγος αυτός του Χριστού. Ο πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως έλαβε τον τίτλο οικουμενικός (520 μ. Χ.), όχι βέβαια ελέω Θεού, αλλά ελέω αυτοκράτορα, ως έχων την έδρα στην πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας. Τα τρία πρεσβυγενή Πατριαρχεία της Ανατολής δεν είχαν την κοσμική δύναμη να εναντιωθούν στην απόφαση. Σε ύμνο του Εσπερινού ψάλλεται το «χαῖρε Σιών ἁγία, μήτηρ τῶν Ἐκκλησιῶν». Είναι Σιών η Εκκλησία των Ιεροσολύμων. Αν αυτό είχε πρακτική αποδοχή ανά τους αιώνες, ίσως τα πράγματα στον κόσμο της Ορθοδοξίας να είχαν λάβει άλλη τροπή. Ο πάπας Ρώμης, άγιος Γρηγόριος (590-604 μ.Χ.), που έλαβε την επωνυμία Διάλογος, χρησιμοποιούσε για τον εαυτό του, με την αίσθηση ότι ήταν, τον χαρακτηρισμό «δούλος των δούλων του Θεού»!  Στο Α΄ μισό του 7^ου αιώνα υποτάχθηκαν στους Άραβες τα πρεσβυγενή Πατριαρχεία της Ανατολής και παραμένουν πλέον με μικρό αριθμό πιστών υπό εξουσία αλλοθρήσκων.

Ήλθε όμως η ώρα να αλωθεί και η πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας, η Κωνσταντινούπολη. Όταν, αργότερα, δυνάμωσε κοσμικά η Ρωσία και μορφώθηκε η αυτοκρατορία της, θέλησε να ακολουθήσει το παράδειγμα της Κωνσταντινούπολης. Οι Ρώσοι καλλιέργησαν το ιδεολόγημα της τρίτης Ρώμης και το συντηρούν, διεκδικώντας την ηγεσία στον ορθόδοξο κόσμο! Μας πληγώνει αυτό, αλλά δεν αναλογιζόμαστε ότι εμείς είμαστε οι πρώτοι διδάξαντες την πρωτοκαθεδρία σε διάσταση προς τη διδασκαλία του Χριστού. Εμείς πάλι πρώτοι διδάξαμε, με το αυτοκέφαλο της ελλαδικής Εκκλησίας (1833) κατ’ εντολή των Βαυαρών, την απόσχιση από το εν αιχμαλωσία Πατριαρχείο, το οποίο όντως παραμένει αιχμάλωτο. Ακολούθησαν οι λοιποί Βαλκάνιοι.

Οι εκκλησιαστικές ηγεσίες, υποταγμένες σε κοσμικές εξουσίες, υπηρετούν σκοπιμότητες και συμφέροντα, τα οποία είναι άκρως αντιεκκλησιαστικά, όπως άλλωστε κάθε συμφέρον, καθώς αντιβαίνει στο δίκαιο.  Έτσι επήλθε διάσταση των Πατριαρχείων Κωνσταντινουπόλεως και Μόσχας με κορύφωση τη στάση και τις θέσεις για τα συμβαίνοντα στην Ουκρανία. Η ευλογία πολέμου εισβολής, από τη μια, και η εξυπηρέτηση των συμφερόντων της άκρως αντιεκκλησιαστικής Δύσης, από την άλλη, μαρτυρούν τη δοκιμασία του ορθοδόξου εκκλησιαστικού σώματος, την οποία πολλοί πιστοί παρακολουθούν με πόνο ψυχής.

Ασφαλώς τα συμβαίνοντα δεν συνιστούν «εκκλησιαστικά σκάνδαλα», αλλά σκάνδαλα εκκοσμικευμένων εκκλησιαστικών προσώπων. Ο πράγματι πιστός είναι προσηλωμένος στη διδασκαλία της Εκκλησίας και προσδοκά την ανάσταση με τη βεβαιότητα ότι «Πύλαι άδου ου κατισχύσουσι αυτής».

Τελικά ο Χριστός ενοχλεί πολλούς, πρωτίστως επειδή αναστήθηκε, καθώς ο καθένας μας κρύβει μέσα του τον ηγεμονίσκο ή και τον σατραπίσκο! Όμως τον βιολογικό μας θάνατο ακολουθεί η μέλλουσα κρίση με τρομακτικές τις συνέπειες. Έτσι ακολουθώντας τους σταυρωτές Του, πιστεύουμε ότι θα εμποδίσουμε το θαύμα, όπως πίστευαν και οι Φαρισαίοι! Αλλά ο Χριστός ανέστη, γι’ αυτό και η διαχρονική πολεμική εναντίον Του.

                                                            «ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ»