Καλλιόπη Βέττα: «Μεγάλες αντικυβερνητικές κινητοποιήσεις: Ρήξεις και πολιτικές αναγκαιότητες» (άρθρο στην Εφημερίδα των Συντακτών)

Το τελευταίο διάστημα υπάρχει αυξημένη κινητοποίηση και μεγάλη συμμετοχή σε όλες τις συγκεντρώσεις διεκδίκησης και διαμαρτυρίας που πραγματοποιούνται στη χώρα. Είτε πρόκειται για μεγάλα αστικά κέντρα είτε για μικρότερες πόλεις, η συμμετοχή του κόσμου, η εναντίωση, η δυσαρέσκεια κι ο παλμός αποδεικνύονται αντίστοιχα των μεγάλων κινητοποιήσεων της εποχής των μνημονίων 2010-2014. Εκτιμάται ότι ένας αριθμός που προσεγγίζει τα 2,5 εκατ. κινητοποιήθηκαν, διαδήλωσαν και συμμετείχαν στις συγκεντρώσεις του τελευταίου διαστήματος.

Αφορμή των κινητοποιήσεων ήταν, σαφώς, το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών αλλά και η νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης για την υπαγωγή του νερού σε καθεστώς ιδιωτικοποίησης. Πρόκειται για δύο σημαντικά γεγονότα που ξεφεύγουν από τον στενό και επαναλαμβανόμενο ορίζοντα της επικαιρότητας, υπερβαίνουν την πολιτική διαχείριση και δημιουργούν τομές στο ιστορικό συνεχές. Αποτελούν, κατά τη γνωστή διάκριση μεταξύ γεγονότος και συμβάντος, ένα συμβάν, κάτι απρόβλεπτο και ρηξιγενές, που αναδιατάσσει πλήρως την ιστορία, τις βεβαιότητες και τις προβλέψεις. Μετά τα Τέμπη, ειδικότερα, δεν μπορούμε να μιλάμε για εύλογες υποθέσεις και εκτιμήσεις, τα πάντα είναι ανοιχτά.

Ηταν, ωστόσο, κεραυνός εν αιθρία η μεγάλη κοινωνική κινητοποίηση; Και πώς πρέπει να αντιμετωπίσει η Αριστερά και δη ο ΣΥΡΙΖΑ την πρωτοφανή εναντίωση στις κυβερνητικές επιλογές; Στο πρώτο σκέλος, τα Τέμπη και η ιδιωτικοποίηση του νερού ήταν πράγματι συμβάντα, αποτελέσαν ρήξεις στην καθημερινότητα. Σε πολιτικό επίπεδο, ωστόσο, μπορούμε να ανιχνεύσουμε κάποιες προϋπάρχουσες διασυνδέσεις. Η συσσωρευμένη δυσαρέσκεια και αποδοκιμασία των πολιτών για την ακρίβεια, τη διαφθορά, τις υποκλοπές, την καταστολή, τη διαχείριση της πανδημίας αποτέλεσαν το υπόστρωμα για την έκρηξη της κοινωνικής αγανάκτησης.

Τα δύο συμβάντα, όμως, αναδιέταξαν το σκηνικό, απελευθέρωσαν πλήρως την κοινωνική δυναμική: οργισμένοι αλλά και συνειδητοποιημένοι πολίτες, ζώντας το καφκικό αδιανόητο, διαδήλωσαν με μαζικότητα, εκφράζοντας την αντίθεση και την οργή τους στην απαξίωση του δημοσίου συμφέροντος και την εκχώρηση βασικών αγαθών στα μεγάλα ιδιωτικά συμφέροντα. Δεν ήταν «ηλίθιοι» ή μόνο μέλη του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., όπως ανέφερε η κυβερνητική προπαγάνδα σε μια αγωνιώδη και αποτυχημένη προσπάθεια να υποτιμήσει τις κινητοποιήσεις. Αντίθετα, εκφράζουν μια κοινωνική δυναμική που διεκδικεί την επιστροφή της πολιτικής έναντι της επικοινωνίας, την υπεράσπιση του κοινωνικού κράτους από την αποδιάρθρωση και την ιδιωτικοποίηση.

Επειτα από μια μακρά περίοδο φιλοτεχνημένης κοινωνικής συναίνεσης, καθώς το ελεγχόμενο μιντιακό περιβάλλον απέκρυπτε τις ρωγμές και εξωράιζε τον νεοφιλελεύθερο χαρακτήρα των πολιτικών της Ν.Δ., έχουμε περάσει σε μια φάση απώλειας της πρωτοκαθεδρίας, όπου η κυβέρνηση σύρεται ασθμαίνοντας πίσω από τις εξελίξεις περιμένοντας το αναπόδραστο τέλος της. Ωστόσο, το κρίσιμο γεγονός δεν είναι, μόνο, η πολιτική πτώση της Ν.Δ. Αλλά, κι εδώ ερχόμαστε στο δεύτερο ερώτημά μας, κρισιμότερη είναι η αντιμετώπιση της πρωτοφανούς δυναμικής από τα δημοκρατικά κόμματα που συνεκτιμούν και εμπεριέχουν τα κοινωνικά αιτήματα στη διαμόρφωση της πολιτικής τους.

Αποτελεί ευθύνη των προοδευτικών κομμάτων, και ειδικότερα του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., να ενσωματώσουν στον προγραμματικό τους λόγο τις κοινωνικές απαιτήσεις, ώστε μια σειρά από δημόσια αγαθά, όπως π.χ. το νερό, η ενέργεια, η στέγη, οι μεταφορές, να προστατευτούν πλήρως από τη λαίλαπα του νεοφιλελευθερισμού, ακόμα και με πρωτοβουλίες συνταγματικού τύπου. Μόνο με αυτές τις προτάσεις θα απαντηθούν τα βασικά και αγωνιώδη ερωτήματα των εκατομμυρίων διαδηλωτών που διατρανώνουν το αυτονόητο: Καμία απώλεια ζωής δεν μπορεί να είναι θυσία, κανείς άνθρωπος που διαδηλώνει για την υπεροχή του ανθρώπου έναντι του κέρδους ή για την προστασία των δημόσιων αγαθών δεν είναι άφρων.

Η υπεράσπιση της αυτονομίας αλλά και της αξιοπιστίας της πολιτικής και η συγκρότηση ενός συμπεριληπτικού προοδευτικού λόγου αποτελούν προκλήσεις για την κοινωνία και την Αριστερά. Οι απαντήσεις στην ικανοποίηση αυτών των αναγκών θα κρίνουν το πολιτικό μέλλον των κομμάτων, αλλά, κυρίως, θα προδιαγράψουν την ευημερία, την προοπτική, την ισότητα και τη δικαιοσύνη στη χώρα μας.

*Βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., Π.Ε. Κοζάνης, ερμηνεύτρια