Η ιστορία της βυζαντινής εποχής των Σερβίων ασφαλώς και υποφωτίζεται ως το 900 λόγω της λειψής συνδρομής των γραπτών πηγών και αρχείων . Από τότε και ως το 1204 είναι πιο πυκνές οι πληροφορίες για τα Σέρβια . Η πυκνότητα των πληροφοριών είναι μέγιστη κατά τον 13ο αιώνα ( 1201 -1300 ) και ως τα μέσα του επόμενου ( 1301 -1350 ) . Όταν το βυζαντινό Θέμα Σερβίων ( 1100 ) , το φραγκολατινικό Province Servion ( 1204 ) το συναντάμε ως οθωμανοτουρκικό Βιλαέτι Serfice ( 1480 ) οι άμεσες πληροφορίες πάλι ελαττώνονται κατά το μεσοδιάστημα 1350 – 1480 . Το Κάστρο των Σερβίων αμύνθηκε ή παραδόθηκε απέναντι στους ισχυρούς τότε , το 1348 , Σέρβους του τσάρου Stefan Dussan; Εύλογο ερώτημα .
Η μόνη πηγή που μας πληροφορεί είναι η Ιστορία του αυτοκράτορα Ιωάννη ΣΤ του Καντακουζηνού , ο οποίος ήταν παρών και έσπευσε απ τη Βέροια με στρατό να ανακαταλάβει το Κάστρο των Σερβίων απ τους Σέρβους το φθινόπωρο – χειμώνα του 1350 . Για περίπου δύο χρόνια ( 1348 -1350 ) δεν έχει εδραιωθεί η σερβική κατάκτηση στη Θεσσαλία και ο πιο σημαντικός στρατηγός των Σέρβων Gregor Preljub , γαμπρός του Stefan Dussan στην Irene , βρίσκεται οχυρωμένος στο Κάστρο των Σερβίων το φθινόπωρο – χειμώνα του 1350 με 500 άντρες-πολεμιστές .
Ένα σημείο αφήγησης του Καντακουζηνού μας δίνει μια λαβή για να διευκρινίσουμε ίσως την ιστορική σκηνή στα Σέρβια .
Γράφει στην Ιστορία , Βιβλίο ΙV , σελ.130 :
” Και ούτω μεν ο Πρεάλιμπος εκανόνισε τα της αμύνης του φρουρίου , καίτοι ήτο της γνώμης , δια τον φόβον των ρωμαικών ( βυζαντινών ) στρατευμάτων , να φύγει προς την Θεσσαλίαν . Τα προβληθέντα όμως αυτώ επιχειρήματα ΤΩΝ ΠΕΡΙ ΑΥΤΟΝ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ ότι κυριευομένου του φρουρίου τούτου ( σ.σ των Σερβίων ) , κινδυνεύει και άπασα η Θεσσαλία να γίνει υποχείριο των Ρωμαίων ( Βυζαντινών ) , ηνάγκασαν αυτόν ( τον Preljub ) να παραμείνει εν τω φρουρίω .
” Οι ΠΕΡΙ ΑΥΤΟΝ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΙ ” που μπορούσαν να έχουν μια τέτοια εμπειρική γνώση της αμυντικής ισχύος της γραμμής Σερβίων – Θεσσαλίας ήταν οι επιτελείς της βυζαντινής φρουράς των Σερβίων , οι οποίοι ως αποδεκατισμένοι απ τους επάλληλους εμφυλίους πολέμους ή ως καιροσκόποι και μάλλον και τα δύο , έθεσαν εαυτόν στη δούλεψη του νέου ισχυρού ηγεμόνα .
Το συμπέρασμα ενισχύεται και από την αποσιώπηση του ίδιου του Καντακουζηνού για τη συμπεριφορά της βυζαντινής φρουράς των Σερβίων . Δεν λέει απολύτως τίποτα . . .
Ένα , μάλλον χωρίς επιφύλαξη , συμπέρασμα μπορεί να ειπωθεί : το 1348 – 1350 η φρουρά του Κάστρου των Σερβίων δεν αντιστάθηκε στη σερβική κατάκτηση .
_______________________________________________________________________
Η φωτογραφία της Ακρόπολης του βυζαντινού Κάστρου των Σερβίων είναι από πρωτότυπο της φίλης Τζένης Στεφανοπούλου
Από τότε τέτοιοι είστε!!
Αφού οι επιτελείς της βυζαντινής φρουράς ήταν περισσότεροι από ένας,έθεσαν εαυτούς στη δούλεψη του νέου ισχυρού ηγεμόνα.