Παιχνιδάκια στην πλάτη του Κασίδη; (του Χρήστου Τράντη)

Ανέκαθεν, τα πολιτικά κόμματα στην Ελλάδα ήταν αρχηγικά. Ο αρχηγός καταρτίζει τα ψηφοδέλτια στις εθνικές εκλογές, δίνει χρίσματα σε υποψήφιους περιφερειάρχες, δημάρχους, προέδρους φορέων, ορίζει υπουργούς, γενικούς γραμματείς και προέδρους οργανισμών όταν είναι πρωθυπουργός, κλπ. Όταν είναι δε πρωθυπουργός η εξουσία του, εντός του κόμματος, είναι καταλυτική.

Η εναντίωση στη θέληση του αρχηγού, ειδικά όταν είναι πρωθυπουργός, σημαίνει, με συνοπτικές διαδικασίες, διαγραφή ή πολιτική απομόνωση και συνεπώς καμία ελπίδα για κάποια θέση εξουσίας που θα μπορούσε να προκύψει, ελέω αρχηγού, όσο ικανός κι αν είναι ο «ενάντιος». Μέσα σε ένα τέτοιο ασφυκτικό πλαίσιο λειτουργίας, το οποίο θυμίζει άλλες εποχές, ποιο κομματικό στέλεχος θα εναντιωθεί στις επιθυμίες του αρχηγού χωρίς να υπογράψει την πολιτική του καταδίκη; Ποιο κομματικό στέλεχος θα αναφωνήσει «ο βασιλιάς είναι γυμνός» χωρίς να καρατομηθεί, πάραυτα;

Δεδομένου των ανωτέρων ποιος θα μπορούσε να μιλήσει για δημοκρατική λειτουργία των κομμάτων; Και εξαιτίας αυτής της αντιδημοκρατικής λειτουργίας ποιος δεν έχει στο πίσω μέρος του μυαλού του τις διάφορες διαπλεκόμενες κομματικές διεργασίες οι οποίες, ενίοτε, κάνουν λάστιχο της κομματικές αρχές στο βωμό του πρόσκαιρου πολιτικού οφέλους;

Οι πρόσφατες πολιτικές εξελίξεις στην περιοχή αποτελούν χαρακτηριστικό παράδειγμα. Στις προηγούμενες εθνικές εκλογές (σ.σ. 2019) συμπεριελήφθη στο ψηφοδέλτιο της Ν.Δ. υποψήφιος, ο οποίος δεν ήταν της παράταξης αποκλείοντας άλλον υποψήφιο νεοδημοκράτη από τα «γεννοφάσκια» του. Νόμιμο ήταν, ηθικό ήταν; Ικανοποιητική εξήγηση για την επιλογή αυτή, καμία. Ήταν απόφαση του αρχηγού. Μοναδικός σκοπός η εκλογική νίκη… μέσω της διεύρυνσης!!. Σε αυτές τις περιπτώσεις ο σκοπός αγιάζει τα μέσα. Λόγω του γενικότερου πολιτικού κλίματος, τότε, ο «διευρυμένος» υποψήφιος εξελέγη βουλευτής της Ν.Δ. για τα επόμενα 4 χρόνια. Το κόμμα κέρδισε τότε κάποιες επιπλέον ψήφους και ο νεοεκλεγής βουλευτής αρκετές δεκάδες χιλιάδες ευρώ. Το λες και win-win αυτό τώρα. Όμως ο διάβολος έχει πολλά ποδάρια. Ειδικά όταν οι κομματικές αρχές γίνονται λάστιχο για πρόσκαιρα πολιτικά οφέλη.

Στις πρόσφατες, λοιπόν, εθνικές εκλογές (σ.σ. 2023), ο «διευρυμένος» βουλευτής δεν κατάφερε να εκλεγεί. Θεώρησε, καθυστερημένα βέβαια, σωστό να δοκιμάσει τις πολιτικές του δυνάμεις στην περιφέρεια στις επικείμενες εκλογές της τοπικής αυτοδιοίκησης, ξεκινώντας αντάρτικο, ενάντια στην απόφαση του αρχηγού της Ν.Δ. και πρωθυπουργού της χώρας ο οποίος είχε δώσει ήδη το «χρίσμα» στον νυν περιφερειάρχη. Τώρα δεν υπάρχει win – win και τέτοιες ενέργειες αποτελούν casus belli για τα αρχηγικά κόμματα.

Στην περίπτωση αυτή η μεθοδολογία είναι γνωστή. Επιστρατεύεται ο κομματικός μηχανισμός με πιέσεις, υποσχέσεις, απειλές και άλλα τέτοια «καλούδια» σε διάφορα μέλη και κομματικά στελέχη που θα δηλώσουν στήριξη στον «αντάρτη». Πριν 4 χρόνια ο «διευρυμένος» ήταν καλός. Τώρα είναι «κακός». Ε, αυτά παθαίνει κανείς όταν γίνονται λάστιχο οι αρχές του.

Το παραπάνω «ευτράπελο» θα ήταν εσωτερικής κομματικής κατανάλωσης αν δεν ενέπλεκε την τοπική αυτοδιοίκηση. Ειδικά στις εκλογές της τοπικής αυτοδιοίκησης η κομματικοποίηση των συνδυασμών αποτελεί θρασύτατη παρέμβαση των κομμάτων στις τοπικές κοινωνίες.

Διότι θα πρέπει να διαθέτει κάποιος θράσος να θέλει να παρέμβει σε μία τοπική κοινωνία μόνο και μόνο για να καρπωθεί ο ίδιος και το κόμμα του πρόσκαιρα πολιτικά – επικοινωνιακά οφέλη αδιαφορώντας για τις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας και ποιος μπορεί να τις διαχειριστεί καλύτερα. Πόσο άθλια μπορεί να είναι μία τέτοια λογική όταν θεωρούνται οι τοπικές κοινωνίες «παιχνιδάκια» των κομμάτων; Και πότε επιτέλους η τοπική αυτοδιοίκηση θα απεξαρτηθεί από τον κομματικό εναγκαλισμό ώστε, τελείως ανεξάρτητη, να ενσκήψει, κάποτε, στις πραγματικές ανάγκες των πολιτών της; Μπορεί ένας κομματικός υποψήφιος να εναντιωθεί τον κομματικό του πάτρωνα; Δικαιούται ένα κόμμα να διχάζει τις τοπικές κοινωνίες δίνοντας χρίσματα σε «αρεστούς» και «ημετέρους» αποκλείοντας κάποιους άλλους; Δεν μπορεί κάποιος να ζητάει ισχυρή τοπική αυτοδιοίκηση όταν προσπαθεί να την ελέγξει ευθύς – εξαρχής!

Από την άλλη μεριά, πότε, «ανίκανοι» υποψήφιοι της τοπικής αυτοδιοίκησης θα επιδιώκουν την κομματική στήριξη μόνο και μόνο για να εκμεταλλευτούν τα κομματικά ποσοστά ώστε να εκλεγούν εκ του ασφαλούς; Και γιατί ο εκλογικός συναγωνισμός να μη γίνεται επί ίσοις όροις ώστε να αναδειχθεί ο καλύτερος τοπικός άρχοντας ο οποίος θα εργαστεί, χωρίς κομματικά βαρίδια, για το καλό της τοπικής κοινωνίας; Ως πότε τα κόμματα για τους δικούς τους λόγους θα κουνούν το δάχτυλο στις τοπικές κοινωνίες και θα παρεμβαίνουν τόσο απροκάλυπτα χύνοντας μετά κροκοδείλια δάκρυα για την κατάντια της τοπικής αυτοδιοίκησης; Τα ερωτήματα πολλά και αμείλικτα, αλλά ποιος θα τα απαντήσει αν δεν τα απαντήσει η ίδια η τοπική κοινωνία η οποία για μία ακόμη φορά παίζει τον ρόλο του «χρήσιμου ηλίθιου» για λογαριασμό των κομματικών μηχανισμών; Φίλος μου από την Καστοριά, μού έλεγε πως καλός μπορεί να είναι ο αντάρτης αλλά δεν έχει την στήριξη του κόμματος. Όπως καταλαβαίνετε εδώ το κριτήριο για τους ψηφοφόρους δεν είναι αν είναι ικανός κάποιος αλλά πόσο κομματικός είναι!!

Και, επιτέλους, όταν λέμε δημοκρατία, τι ακριβώς εννοούμε; Πόσο δημοκρατικά είναι τα ελληνικά πολιτικά κόμματα; Πόσο δημοκρατικές είναι οι εκλογές στην τοπική αυτοδιοίκηση όταν παρεμβαίνουν τα πολιτικά κόμματα με τα χρίσματα «αλλοιώνοντας» τα εκλογικά αποτελέσματα; Είναι σαν να παρεμβαίνει μία χώρα στα εσωτερικά μίας άλλης! Πόσο δημοκράτες είναι οι τοπικοί υποψήφιοι όταν εκλιπαρούν για κομματική στήριξη ώστε να πλήξουν τον αντίπαλο έχοντας ένα «χρίσμα» το οποίο στις μέρες μας αποτελεί άθλια συνήθεια;

Το παράδειγμα της Δυτικής Μακεδονίας που επικαλέστηκα φέρνει στο προσκήνιο δύο σημαντικά θέματα. Το πως επιλέγονται οι υποψήφιοι βουλευτές σε κάθε περιοχή ώστε να την αντιπροσωπεύσουν στο εθνικό κοινοβούλιο και πόσο ωφέλιμο είναι για την τοπική κοινωνία να παρεμβαίνουν τα κόμματα στις εκλογές της τοπικής αυτοδιοίκησης. Αναρωτιέμαι τελικά, μήπως είναι στημένο όλο αυτό; Και από την άλλη μήπως τα παλικάρια «σφάζονται» για την «προίκα» του ταμείου ενεργειακής μετάβασης; Μήπως πάλι, στο τέλος, οι ψηφοφόροι της Δυτικής Μακεδονίας παίξουν τον ρόλο του «χρήσιμου ηλίθιου» για μία ακόμη φορά;