Η εξάπλωση του αντάρτικου κινήματος σε όλη την Ελλάδα ενάντια στους χιτλερικούς κατακτητές έγινε η αιτία να κάνουν οι Γερμανοί τις πρώτες άγριες τρομοκρατικές επιχειρήσεις στον ελληνικό πληθυσμό οργανώνοντας επιδρομές στα χωριά, όπου εκτελούσαν άοπλους πολίτες.
Κι επειδή ο λαός της Μακεδονίας παρουσίαζε τη μεγαλύτερη δράση στο αντάρτικο, οι Γερμανοί προσπάθησαν να τους τρομοκρατήσουν με οργανωμένες εκκαθαριστικές επιχειρήσεις.
Στο χωριό Μεσόβουνο, οι κάτοικοι είχαν συγκεντρώσει πολύ οπλισμό και είχαν οργανώσει μαχητικό τομέα, με βασικό σκοπό όχι μόνο τη διαφύλαξη και περιφρούρηση της συγκομιδής των προϊόντων τους, αλλά και της σωματικής τους ακεραιότητας από τους χιτλερικούς κατακτητές.
Ο Έπαρχος Εορδαίας τους ειδοποίησε να παραδώσουν όλο τον πολεμικό τους εξοπλισμό, αλλά οι Πόντιοι πρόσφυγες αρνήθηκαν. Εκείνος τότε έστειλε απόσπασμα χωροφυλακής στο χωριό, το οποίο χτυπήθηκε με Μεσοβουνιώτες και αφοπλίστηκε στις 10.10.1941. Ξαναέστειλε απόσπασμα και την επόμενη μέρα, αλλά είχε την ίδια τύχη.
Την υπόθεση αυτή ανέλαβαν κατόπιν τούτου οι Γερμανοί στα χέρια τους. Κύκλωσαν το Μεσόβουνο στις 18.10.1941, με αποτέλεσμα να υποχωρήσουν οι κάτοικοι και τελικά στις 23.10.1941, τα χαράματα, οι Γερμανοί έβγαλαν τους κατοίκους μισόγυμνους, με βία, από τα σπίτια τους, τους συγκέντρωσαν στην παλιά εκκλησία, έδιωξαν τα γυναικόπαιδα, τους διαχώρισαν σε ηλικίες και τους εκτέλεσαν στο λιβάδι.
Κατόπιν, αφού λεηλάτησαν τα σπίτια, τις αποθήκες και τους στάβλους τους, έκαψαν όλο το χωριό. Δύο εβδομάδες έμειναν εκεί και τις νύχτες μαζεύονταν σε ανοιχτά μέρη, έβαζαν καζάνια στη φωτιά και σφάζοντας τα ζώα, τα έτρωγαν.
Η εγκληματική αυτή είδηση γέμισε με μίσος τις καρδιές των Ελλήνων για τις χιτλερικές θηριωδίες και ο λαός μας αντί να τρομοκρατηθεί συνέχισε τον αγώνα του ενάντια στους προδότες που συνεργάζονταν με τους κατακτητές, οι οποίοι μαζί με τον εδαφικό διαμελισμό που έκαναν, επεξεργάζονταν και τον εθνικό διχασμό.
Η ερημιά, οι στάχτες, η φρίκη και η απελπισία της τραγωδίας εκείνης που ήταν το βαρύτατο πλήγμα στις εκκαθαρίσεις του Βερμίου, έχει αποτυπωθεί στο μυαλό και στις καρδιές όλων μας, που μόνο πόνο, λύπη, οργή και οδύνη προκαλούν ακόμη και στις μέρες μας.
ΑΘΑΝΑΤΟΙ όλοι οι αδικοχαμένοι πατριώτες που εκτελέστηκαν από τους χιτλερικές θηριωδίες!
ΑΘΑΝΑΤΟ το ηρωικό και μαρτυρικό Μεσόβουνο!
ΑΘΑΝΑΤΗ η μαρτυρική ιστορία του Μεσοβούνου που θα μείνει στις μνήμες όλων μας εσαεί.
Ιστορικές πηγές:
- Η ΝΙΚΗΦΟΡΑ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΠΟΥ ΧΑΘΗΚΕ, Θανάσης Χατζης, Γ΄έκδοση «ΔΩΡΙΚΟΣ».
- Η ΠΡΟΓΟΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΒΕΡΜΙΟΥ, Παρθένα Τσοκτουρίδου, σελ. 107-120, ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΟΖΑΝΗΣ
