Περί ελευθερίας και δικαιωμάτων (Γράφει ο Απόστολος Παπαδημητρίου)

Βιώνουμε σε εποχή τρομερής σύγχυσης, που είναι απότοκη παρακμής. Και η παρακμή εκδηλώνεται, όταν ανατρέπονται οι αξίες και επιχειρείται η αποϊεροποίηση των πάντων στο όνομα της ελευθερίας και των δικαιωμάτων. Βέβαια η παρακμή δεν γίνεται αντιληπτή από λαούς, που τη βιώνουν, ούτε και η σύγχυση, που επιφέρει. Είναι μάλιστα οι ειδήμονες, παράγοντες της πολιτικής, της οικονομίας και της επιστήμης, που σπεύδουν να διαβεβαιώσουν ότι όλα βαίνουν καλώς. Και οι λαοί, ζαλισμένα κοπάδια (Τσόμσκυ) ή πρόβατα μη έχοντα ποιμένα (Ιησούς Χριστός) επαναπαύονται στις διαβεβαιώσεις και σπεύδουν να αποδεχθούν τις όποιες προτάσεις ή διαταγές, που τείνουν με «δημοκρατικό» τρόπο να υποκαταστήσουν τις πρώτες, για το «καλό» των κοινωνιών, όπως διατείνονται οι ασκούντες την εξουσία.

                Εκείνο που εντυπωσιάζει στο έπακρο είναι πρωτίστως η διαστροφή του περιεχομένου πολλών εννοιών, καθιερωμένων από αιώνες! Η έννοια με τη μεγαλύτερη κακοποίηση στον καιρό μας είναι η της ελευθερίας. Γίνεται λόγος για ελευθερία ατομική (ως αντίθετο της δουλείας), κοινωνική (δυνατότητα δράσης χωρίς εξαναγκασμούς) και πολιτική (συμμετοχή στο πολιτικό γίγνεσθαι).

                Με βάση τα γνωρίσματα αυτά, η ελευθερία έχει στραγγαλισθεί από δισεκατομμύρια συνανθρώπων μας. Δούλοι υπάρχουν ακόμη, όχι μόνο ως εργάτες γης, αλλά και ως σκεύη ηδονής, δηλαδή δια της βίας ιερόδουλες, ακόμη και παιδιά. Η δράση χωρίς εξαναγκασμούς είναι άγνωστη σε μεγαλύτερο πλήθος συνανθρώπων μας σε κοινωνίες, στις οποίες η άκρα ανέχεια καθιστά αδύνατη ή χωρίς νόημα την κοινωνική δράση. Τέλος σε πολλές από αυτές τις κοινωνίες της ανέχειας οι πολίτες στερούνται και την πολιτική ελευθερία. Η τραγική κατάσταση όμως αντιμετωπίζεται με ευχολόγια και μόνο για μεταβολή αντί για τη λήψη μέτρων. Και η κατάσταση επιδεινώνεται διαρκώς.

Στον δυτικό κόσμο ζούμε με την ψευδαίσθηση ότι απολαμβάνουμε όλα τα προαναφερθέντα είδη ελευθερίας. Δεν θέλουμε να αντιληφθούμε ότι το διεθνές σύστημα εξουσίας τα ροκανίζει «δημοκρατικά», μέσω των ελεγχομένων κυβερνήσεων. Η αναγκαστική πορεία των εργαζομένων προς εργασιακό μεσαίωνα, όπως χαρακτηρίζεται, η ανισότητα, που εντείνεται με θύματα τους πολλούς και η διαρκής ψήφιση νόμων προς εξυπηρέτηση των ολίγων, οι οποίοι προπαγανδίζουν πλέον φανερά την ανάγκη σχηματισμού παγκόσμιας κυβέρνησης, για τον πλήρη έλεγχο των λαών, μαρτυρούν τον επικίνδυνο περιορισμό αυτών των μορφών ελευθερίας.

Γίνεται ακόμη λόγος για εσωτερική ελευθερία, που διακρίνεται σε πνευματική, ψυχολογική και ηθική. Χωρίς να ορίζεται το πνεύμα, έννοια με ιδιαίτερη βαρύτητα στην εκκλησιαστική γλώσσα, ορίζεται η πνευματική ελευθερία ως απεξάρτηση του λόγου και της σκέψης από τις προλήψεις, τις προκαταλήψεις, τις αυθεντίες και τα πρότυπα, την προπαγάνδα και την παραπληροφόρηση. Ουδεμία αναφορά γίνεται στη στέρηση της πνευματικής ελευθερίας από την υποδούλωση σε πάθη. Τα πάθη, με κυρίαρχα αυτά της φιλοδοξίας, της φιλαργυρίας και της φιληδονίας, βρίσκονται έξω από την ανάλυση του δυτικού ανθρώπου, ο οποίος καυχάται για την πολυμάθειά του και την «απόλαυση» της ελευθερίας μέσα στη δουλεία υπό τα πάθη! Η δουλεία επέρχεται με την απόρριψη της απόλυτης αυθεντίας, του Θεού, με την αποδοχή εγκοσμίων «αυθεντιών», που προπαγανδίζουν και παραπληροφορούν προς ίδιον όφελος, απαιτώντας μάλιστα τυφλή αποδοχή των διαγγελλομένων, και στην υιοθεσία προκαταλήψεων νέων μορφών! Η αμφισβήτηση της «αυθεντίας» αντιμετωπίζεται με άκρα καχυποψία, αν όχι με κατά μέτωπο επίθεση με την κατηγορία του αντικοινωνικού.

Είναι κοινό μυστικό ότι οι φόβοι, η ανασφάλεια και τα άγχη, στερητικά της ψυχολογικής λεγόμενης ελευθερίας, είναι κοινό γνώρισμα πάρα πολλών πολιτών των «ελευθέρων» κοινωνιών. Και το σύστημα εξουσίας εργάζεται προς την κατεύθυνση να ενταθούν τα γνωρίσματα αυτά! Άκρως εντυπωσιακό είναι ότι για την ηθική ελευθερία προτείνονται δύο δρόμοι: Ο αγώνας για την απελευθέρωση από πάθη και αδυναμίες ή η απελευθέρωση από συμπλέγματα και δεσμά της ηθικής. Η ηθική είναι το τελευταίο πρόσωπο του Θεού, που πρέπει να εξαλείψουμε, κραύγασε ο Νίτσε! Είναι εμφανές ότι το σύστημα εξουσίας ωθεί τους πολίτες προς τον δεύτερο δρόμο με αγώνα στραγγαλισμού της ηθικής του συνείδησης και αποδοχής του νέου δόγματος: Ό,τι είναι νόμιμο είναι και ηθικό! Νυν υπέρ πάντων ο αγών για δικαιώματα! Δικαιώματα καταστροφής και αυτοκαταστροφής ως υποκατάστατα των άλλων που στραγγαλίζονται.

Μετά την ανάλυση αυτή, θα εισέλθουμε στην ανάλυση της ελληνικής, ως δυτικής κοινωνίας πλέον, σε επόμενο άρθρο.

                                                                                «ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ»

Πνευματική ελευθερία

Πνευματική ελευθερία είναι το να μην εξαρτάται η σκέψη και ο λόγος από τη βαρύτητα των προλήψεων, των προκαταλήψεων, των αυθεντιών κλπ. Η πνευματική ελευθερία περικόπτεται από την προπαγάνδα, την παραπληροφόρηση, τα επιβαλλόμενα πρότυπα, τα δόγματα, περιορίζεται από την κατευθυνόμενη πληροφόρηση, τα προβαλλόμενα πρότυπα, τις προλήψεις, τις προκαταλήψεις, τις αυθεντίες, υποστέλλεται από την ημιμάθεια, την άγνοια κλπ.

Ψυχολογική ελευθερία

Ψυχολογική ελευθερία έχουμε όταν ελαχιστοποιείται μέσα μας η επίδραση από τους φόβους μας, τις ανασφάλειες, τα άγχη μας κλπ.

Ηθική ελευθερία

Η ισορροπία στην πάλη μεταξύ των ενστίκτων, των παρορμήσεων και της υποταγής τους χάριν ανώτερων ιδεών και αξιών καθορίζει το επίπεδο της ηθικής ελευθερίας. Η ηθική ελευθερία έχει δύο δρόμους: την απελευθέρωση από πάθη και αδυναμίες ή την απελευθέρωση από συμπλέγματα και δεσμά της ηθικής.

Φιλοσοφία

Στη φιλοσοφία, η ελευθερία συζητείται κυρίως μέσα στη σφαίρα του προσωπικού επιπέδου, όπου κυρίως αναφέρεται στη δυνατότητα του ατόμου να έχει ελεύθερη βούληση.