Κοζάνη & Πτολεμαΐδα: “Θηλιά” η απολιγνιτοποίηση σε ανοικοδόμηση, ΑΕΠ & πληθυσμό

Στην Κοζάνη, πρωτεύουσα νομού και έδρα Πανεπιστημίου, σηκώνονται μόλις 2-3 καινούργιες οικοδομές και τα νεόδμητα διαμερίσματα, πωλούνται προς 1.400-1.500 ευρώ/τ.μ., στη μισή τιμή απ’ ό,τι στη Θεσσαλονίκη ή και ακόμη φθηνότερα, ενώ στην Πτολεμαΐδα, στην τελευταία τριετία κτίστηκαν 5 οικοδομές, εισφέροντας στο κτιριακό απόθεμα περί τα 60 διαμερίσματα, όταν μεταξύ 1996-2006, κάθε χρόνο γίνονταν περί τα  600 συμβόλαια για καινούργια διαμερίσματα, με το κτιριακό απόθεμα της πόλης σχεδόν να διπλασιάζεται.

Η αγορά ακινήτων στις δύο μεγάλες πόλεις που βρίσκονται στο κέντρο του Λιγνιτικού Πεδίου Δυτικής Μακεδονίας, αποτελεί καθρέπτη των προβλημάτων που βιώνει η περιοχή που άλλοτε, στην εποχή του λιγνίτη, έσφυζε από ζωή, είχε από τα υψηλότερα κατά κεφαλή ΑΕΠ στη χώρα, προσέλκυε νέους επαγγελματίες και επιστήμονες και, οι τιμές των ακινήτων, στις αρχές της δεκαετίας του 1990, συναγωνίζονταν τις τσουχτερές τιμές στο Πανόραμα Θεσσαλονίκης.

Τα τελευταία χρόνια, Κοζάνη και Πτολεμαΐδα, ζουν τη «μετάβαση στη μεταλιγνιτική εποχή», που σημαίνει μείωση του πληθυσμού, δραματική μείωση του ΑΕΠ της Π.Ε. σε καιρό ειρήνης, κλειστά καταστήματα και, σε ό,τι αφορά στην αγορά κατοικίας, απουσία ανοικοδόμησης, αλλά παράλληλα, αρκετά υψηλά ενοίκια, λόγω της λειτουργίας, στις δύο αυτές πόλεις, πανεπιστημιακών σχολών και, της Σχολής Αξιωματικών Πυροσβεστικής στην Πτολεμαΐδα.

Οι λιγνιτικές περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας, ακόμη περιμένουν να δουν τη «Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση», που για τους κατοίκους της περιοχής μεταφράζεται σε ένα πράγμα: επενδύσεις που θα δημιουργήσουν χιλιάδες θέσεις εργασίας με προοπτική βιωσιμότητας.

Δραματική μείωση της απασχόλησης

Πριν από την πολιτική απόφαση για ραγδαία απολιγνιτοποίηση, απασχολούνταν στο Λιγνιτικό Πεδίο Δυτικής Μακεδονίας από τη ΔΕΗ, περί τα 5.500 άτομα, ενώ οι έμμεσες, επαγωγικές, θέσεις εργασίας υπολογίζονταν στις 15.000 και αφορούσαν κάθε λογής οικονομική δραστηριότητα που σχετιζόταν με τη λειτουργία της ΔΕΗ, από προμηθευτές, τεχνικές εταιρείες, υπεργολάβους, έως φωτοτυπάδικα και καταστήματα εστίασης. Σήμερα, στο Λιγνιτικό Πεδίο απασχολούνται περί τις 2.500 άτομα, μαζί με τους «οκταμηνίτες».

Η αγορά κατοικίας και γενικότερα η αγορά ακινήτων στην Κοζάνη, υποφέρει και η εικόνα που παρουσιάζει σήμερα οφείλεται στην οικονομική οπισθοδρόμηση και στην έλλειψη προοπτικής ανάπτυξης, δήλωσε στο powergame.gr ο πολιτικός μηχανικός Στέργιος Κιάνας, πρώην πρόεδρος Δ.Ε. του ΤΕΕ/ΤΔΜ, νυν μέλος και Περιφερειακός Σύμβουλος Κοζάνης.

«Η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας είναι από τις πλέον γερασμένες πληθυσμιακά περιφέρειες της χώρας μας, πολλές επιχειρήσεις και ειδικά τεχνικές, μετακινούνται σε άλλες περιοχές, όπου υπάρχει φυσικό αντικείμενο. Για τις εταιρείες που συνέδεαν τη δραστηριότητά τους με τη ΔΕΗ, η απολιγνιτοποίηση, που ήρθε μετά την πολύχρονη οικονομική κρίση που πέρασε η χώρα, τις οδήγησε είτε σε έξοδο από τον κλάδο ή την περιοχή, είτε σε αλλαγή κατεύθυνση ως προς το αντικείμενό τους, είτε σε αναζήτηση έργου στη διεθνή αγορά», επισήμανε ο κ. Κιάνας.

Η ισχνή έως ανύπαρκτη ανοικοδόμηση, ευθύνεται και για τις σχετικά υψηλές τιμές στα ενοίκια, καθώς τα διαθέσιμα διαμερίσματα, που θα κάλυπταν τις ανάγκες οικογενειών, είναι πολύ λίγα, επειδή τα προηγούμενα χρόνια, τα μεγάλα διαμερίσματα «έσπασαν» σε μικρότερα, σε γκαρσονιέρες και studios, για να εκμισθωθούν σε φοιτητές.

Ωστόσο, όπως πρόσθεσε ο κ. Κιάνας, μετά τις συγχωνεύσεις ΤΕΙ και τη μετατροπή τους σε ΑΕΙ, μειώθηκε και ο αριθμός των φοιτητών, ενώ παρατηρείται το φαινόμενο, πολλοί από τους εισακτέους να εγγράφονται, αλλά λίγοι να μένουν στην Κοζάνη (Πολυτεχνείο και Σχολή Οικονομικών Επιστημών).

Η ανοικοδόμηση τελείωσε το 2008

Όπως είπε ο σύμβουλος ακινήτων στη «Νάκας Μεσιτική»,  Αντώνης Νάκας, «η ανοικοδόμηση στην Κοζάνη, τελείωσε το 2008», αρχικά εξ αιτίας της οικονομικής κρίσης, και στη συνέχεια, λόγω της απολιγνιτοποίησης.

Σήμερα, στην Κοζάνη κατασκευάζονται 2-3 οικοδομές, ενώ δειλά – δειλά έχουν αρχίσει και ανεγείρονται λίγες ιδιόκτητες μονοκατοικίες. Επειδή δε, δεν υπάρχουν διαθέσιμα  διαμερίσματα για οικογένειες, τα ενοίκια καταγράφουν αύξηση της τάξης του 8%-10%, με αποτέλεσμα μία κατοικία των τριών δωματίων, που εκμισθωνόταν παλαιότερα στα 350-450 ευρώ/ μήνα, σήμερα να προσφέρεται στα 550 ευρώ.

Όσον αφορά στα studios και τις γκαρσονιέρες που διατίθενται στην αγορά της φοιτητικής στέγης, οι τιμές ενοικίου κυμαίνονται από 280-350 ευρώ/μήνα, ανάλογα με τα τ.μ., τον όροφο, τον εξοπλισμό της κατοικίας.

Όπως φαίνεται από τις αγγελίες που αναρτώνται στο internet, δεν υπάρχουν σε προσφορά νεόδμητα διαμερίσματα, ενώ τα θεωρούμενα καινούργια προσφέρονται προς 1.300-1.350 ευρώ/τ.μ.

Σύμφωνα με τον κ. Νάκα, η αγορά στα διαμερίσματα 20ετίας, διαμορφώνεται κατά μέσο όρο στα 1.200 ευρώ/τ.μ., αυξημένη σε σχέση με τα περίπου 1.000 ευρώ/τ.μ. του 2018. Στα ακίνητα 35ετίας, η τιμή πώλησης είναι κοντά στα 600 ευρώ/τ.μ.

Την αγορά οικιστικών ακινήτων στην Κοζάνη, στο βαθμό που κινείται, την τροφοδοτούν οι φοιτητές.

Δήμος Εορδαίας: Μείωση πληθυσμού

Η Πτολεμαΐδα, που για δεκαετίες ήταν το μεγαλύτερο κέντρο εξόρυξης λιγνίτη στη χώρα μας και έως πριν από μερικά χρόνια άκμαζε οικονομικά, είχε μόλις 5 πολυκατοικίες να κτίζονται, στα τελευταία τρία – τέσσερα χρόνια.

«Μεταξύ 1996-2006, κάθε χρόνο υπογράφονταν περί τις 600 πράξεις αγοραπωλησιών. Η ανοικοδόμηση ήταν επιθετική και ετήσια, έμπαιναν θεμέλια σε έως και 50 οικοδομές. Με τις 5 οικοδομές που κτίστηκαν τα τελευταία χρόνια, είναι ζήτημα αν κατασκευάστηκαν 60 διαμερίσματα», δήλωσε στο powergame.gr o μεσίτης ακινήτων, της «All Properties», Παναγιώτης Αμανατίδης.

Να σημειωθεί ότι με την τελευταία απογραφή, ο πληθυσμός του Δήμου Εορδαίας μειώθηκε κατά 3.000 άτομα, ακριβώς λόγω της συρρίκνωσης του κύριου αντικειμένου απασχόλησης του ενεργού πληθυσμού. Γι’ αυτό και από τον Δήμο, με Δήμαρχο τον Παναγιώτη Πλακεντά, καταβάλλονται επίμονες προσπάθειες προσέλκυσης εταιρειών στο παλαιό συγκρότημα της ΑΕΒΑΛ- επιχειρηματικό πάρκο.

«Ο πληθυσμός του Δήμου μειώθηκε  μεταξύ 2011-2021, σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, αλλά εκτιμώ ότι η Πτολεμαΐδα, η μεγαλύτερη πόλη του Δήμου, συνεχίζει να έχει περί τις 31.000 κατοίκους, επειδή έρχονται στην πόλη άτομα από τις αγροτικές περιοχές οπότε καλύπτεται σε σημαντικό βαθμό το κενό που αφήνουν, οι νέοι που περνούν στο Πανεπιστήμιο και δεν επιστρέφουν, όπως και εκείνοι που παλαιότερα εργάζονταν στη ΔΕΗ ή για τη ΔΕΗ», εξήγησε ο κ. Αμανατίδης.

Πτολεμαΐδα: Ας είναι καλά οι φοιτητές

Και στην Πτολεμαΐδα η ανοικοδόμηση έχει λάβει τέλος και η αγορά κατοικίας κινείται ουσιαστικά με τις πωλήσεις παλαιών κατοικιών και με τις ενοικιάσεις διαμερισμάτων σε σπουδαστές της Σχολής Αξιωματικών Πυροσβεστικής, όπως και στους φοιτητές των δύο Τμημάτων της Σχολής Επιστημών Υγείας.

Τα καινούργια διαμερίσματα πωλούνται προς 1.400-1.500 ευρώ/τ.μ. δηλαδή στο μισό ή στο 40% των νεόδμητων διαμερισμάτων της Θεσσαλονίκης. Τα διαμερίσματα που κτίσθηκαν μεταξύ 2000-2009, βγαίνουν στην αγορά κοντά στα 1.000 ευρώ/τ.μ., ενώ οι κατοικίες που είχαν κατασκευαστεί στις δεκαετίες 1980 – 1990, πωλούνται προς 450-500 ευρώ/τ.μ.

Τα μισθώματα στις κατοικίες που νοικιάζονται, έχουν αυξηθεί και ενδεικτικά, ο κ. Αμανατίδης είπε, ότι ένα «τριάρι» διαμέρισμα, που πριν τέσσερα χρόνια νοικιάζονταν για 350 ευρώ/μήνα, σήμερα εκμισθώνεται κοντά στα 500 ευρώ. Όσον αφορά τη φοιτητική στέγη, studios και γκαρσονιέρες νοικιάζονται σε τιμές Κοζάνης.

Αρνητικό το ισοζύγιο στην επαγγελματική στέγη

Στην επαγγελματική στέγη, τα κλειστά, κενά καταστήματα στην Πτολεμαΐδα, είναι πάμπολλα και πιθανότητα ενοικίασης έχουν μόνο αυτά που βρίσκονται στην κεντρική οδό, την 25^ης Μαρτίου και κοντά στο σημείο που γίνεται η λαϊκή αγορά, στην οδό Εθνικής Αντιστάσεως, πρόσθεσε ο κ. Αμανατίδης.

Στην Κοζάνη,  η επαγγελματική στέγη περνάει επίσης γκρίζες ημέρες, με τη λέξη «ΘΡΙΛΕΡ», να έχει γραφεί με μεγάλα κόκκινα και μαύρα γράμματα, πάνω στις προσόψεις πολλών κλειστών καταστημάτων.

Όπως είπε ο κ. Νάκας, έχει αρχίσει να υπάρχει κάποια κινητικότητα καθώς ενοικιάζονται μικρά καταστήματα σε πιάτσες του κέντρου, στο πλαίσιο και προγραμμάτων ενίσχυσης νέων επαγγελματιών.

Ωστόσο, σε κεντρικές οδούς, όπως η Δημοκρατίας, που βρίσκεται κοντά στο Δικαστικό Μέγαρο, τα ξενοίκιαστα καταστήματα είναι περισσότερα από τα μισθωμένα, φαινόμενο που παρατηρείται σε πολλούς δρόμους κοντά στο κέντρο της πόλης.

Υπάρχει εξήγηση στο «θρίλερ»

Το τοπίο που διαμορφώνεται στις δύο αυτές μεγαλύτερες πόλεις του νομού Κοζάνης, που άκμασαν από τη δεκαετία του 1950 και ύστερα, για περίπου 60 χρόνια, εξηγείται από το παραγωγικό προφίλ που κτίσθηκε μεταπολεμικά.

Σύμφωνα με την ΑΝ.ΚΟ (Αναπτυξιακή Κοζάνης) οι κλάδοι Ενέργειας – Εξόρυξης αποτελούν την κυρίαρχη οικονομική δραστηριότητα στις Περιφερειακές Ενότητες Κοζάνης (κατά μέσο όρο το 49% της ΑΠΑ), Φλώρινας (το 36%) και Αρκαδίας (25%). Συγκριτικά με το σύνολο της χώρας, υψηλότερο ποσοστό εργαζομένων σε αυτές τις τρεις Π.Ε., απασχολείται στον Πρωτογενή Τομέα, στην Εξόρυξη, Ενέργεια και Ύδρευση και στις Κατασκευές. Η υψηλή παραγωγικότητα εργασίας σε αυτές τις τρεις Π.Ε., οφείλεται αποκλειστικά στον κλάδο (εντάσεως κεφαλαίου) Εξόρυξη-Ενέργεια. Στους υπόλοιπους κλάδους εμφανίζεται σημαντική υστέρηση παραγωγικότητας εργασίας, έναντι του μέσου όρου της χώρας.

Προκύπτει αβίαστα το συμπέρασμα, ότι δύσκολα  θα γίνει η επανεκκίνηση της οικονομικής ανάπτυξης, με όφελος σε απασχόληση και εισόδημα, για τις τοπικές κοινωνίες, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την αγορά ακινήτων.

Από Άννη Καρολίδου – https://www.powergame.gr/akinita/727239/kozani-ptolemaida-thilia-i-apolignitopoiisi-se-anoikodomisi-aep-plithysmo/