kozan.gr: Χύτρα ειδήσεων: Δρέπανο: Περιμένοντας τον «άσο στο μανίκι»

Μετά τη χθεσινή Λαϊκή Συνέλευση  στο Δρέπανο Κοζάνης (δείτε εδώ) o κάτοικος του οικισμού καλείται να αξιολογήσει την κατάσταση μέσα σε μια γκρίζα ζώνη.  Κακά τα ψέματα, με τα σημερινά δεδομένα, ιδανική λύση για τη θέρμανση του Δρεπάνου δεν υπάρχει. Όμως πλέον τίθεται ένα δεύτερο, εξίσου κρίσιμο ερώτημα. Είναι άραγε λύση ακόμη και το πιο «εφικτό», όταν αυτό δεν εγγυάται ότι θα χωρέσουν όλοι; Η λογική «ξεκινάμε με το πιο γρήγορο και φθηνό σενάριο και βλέπουμε» μοιάζει με αναγκαστικό βήμα μέσα σε ένα στενό πλαίσιο επιλογών. Ταυτόχρονα όμως θυμίζει επικίνδυνα το «πάμε κι όπου βγει» που επισήμανε  η στήλη μετά από εκείνη τη συνέντευξη, στις 27/11, του Περιφερειάρχη στο kozan.gr που αποσαφήνισε πάρα πολλά πράγματα. Κανείς – ούτε η Περιφέρεια ούτε ο Δήμος – δεν μπορεί σήμερα να δεσμευτεί ότι το σύνολο των κατοίκων του Δρεπάνου θα καλυφθεί. Και εδώ βρίσκεται η ουσία. Μια λύση που αφήνει εκτός, έστω ως πιθανό σενάριο,  ένα μέρος του χωριού δεν είναι πραγματική λύση, ακόμη κι αν είναι τεχνικά εφικτή και χρονικά πιο σύντομη. Είναι απλώς μια διαχείριση της αδυναμίας του συστήματος να κάνει κάτι συνολικό.Από την άλλη πλευρά οι αντιπολιτευτικές φωνές, που επισημαίνουν τα μειονεκτήματα των αντλιών θερμότητας – με βασικό το αν «θα μπουν όλοι» – μπορεί να θέτουν ένα απολύτως υπαρκτό πρόβλημα, ωστόσο, δεν καταφέρνουν, ούτε αυτοί, να πείσουν ότι η εναλλακτική της τηλεθέρμανσης με ΑΠΕ αποτελεί σήμερα ρεαλιστική διέξοδο. Με τα τρέχοντα δεδομένα χρηματοδότησης και χρόνου υλοποίησης, μια τέτοια «λύση», ας μην κοροϊδευόμαστε, μοιάζει ανέφικτη για τα επόμενα πολλά χρόνια, όσο κι αν παραμένει ελκυστική ως ιδέα.

Έτσι, το Δρέπανο φαίνεται να παγιδεύεται ανάμεσα σε δύο προβληματικές επιλογές, από τη μία, ένα πιθανότερο «εφικτό» σενάριο που δεν εγγυάται καθολική κάλυψη, από την άλλη, ένα πιο «δίκαιο» σενάριο σε ιδανικές συνθήκες που όμως ΣΗΜΕΡΑ δεν υπάρχουν κι άρα δε μπορεί κανείς να εγγυηθεί πως θα υλοποιηθεί ποτέ.

Το μόνο που θα μπορούσε να αλλάξει ριζικά την εξίσωση, στην περίπτωση των αντλιών θερμότητας, είναι η ύπαρξη ενός μη ανακοινώσιμου ακόμη σχεδίου, ενός «άσου στο μανίκι» της Περιφερειακής Αρχής, που θα κλειδώνει ότι κανένας κάτοικος του Δρεπάνου δεν θα μείνει εκτός. Αν κάτι τέτοιο υπάρχει, οι λόγοι σιωπής μπορεί να είναι πολιτικά ή διαχειριστικά κατανοητοί αλλά όσο δεν λέγεται, δεν μπορεί να ληφθεί υπόψη ως πραγματική επιλογή. Θα μπορούσε για παράδειγμα στο ήδη γνωστό κι ανακοινώσιμο από τον Περιφερειάρχη λιγνιτικό μπόνους, που θα μπει για να ισοσταθμίσει τη διαφορά που μπορεί να αφήσει πολλούς έξω λόγω των εισοδηματικών κριτηρίων (το Δρέπανο έχει πολλούς συνταξιούχους της ΔΕΗ με υψηλές συντάξεις), να προστεθεί και κάτι ακόμη που προτείνει η στήλη και δεν προσκρούει  σε ευρωπαϊκές ασφαλιστικές δικλίδες. Αυτό θα μπορούσε να ήταν η αναγνώριση, ως ξεχωριστού κριτηρίου, οικισμών με μακροχρόνια αναμονή δημόσιας ενεργειακής λύσης. Δεν πρόκειται για εισοδηματικό κριτήριο ούτε για γεωγραφική «φωτογράφιση», αλλά για αντικειμενικό, δομικό χαρακτηριστικό. Το Δρέπανο έχει επί χρόνια υποσχέσεις τηλεθέρμανσης, διέλευση αγωγών και διαρκή αναβολή τελικής λύσης, με χρήματα που δαπανήθηκαν, σε μελετητικό επίπεδο, προς αυτή την κατεύθυνση. Αν αυτό αποτυπωθεί ως κριτήριο ωριμότητας ή θεσμικής εκκρεμότητας, μπορεί να αποδώσει πρόσθετα μόρια χωρίς να κατονομάζει οικισμούς και χωρίς να αποκλείει άλλες περιοχές (πολύ λιγότερες, βέβαια, σε σχέση με το σύνολο) που βρίσκονται σε αντίστοιχη κατάσταση. Μια τέτοια προσέγγιση δεν θα αναιρεί δεν καταργεί τα εισοδηματικά κριτήρια και δεν δημιουργεί προηγούμενο αυθαίρετης προτεραιοποίησης. Αντίθετα, ενσωματώνει μια πραγματικότητα που μέχρι σήμερα μένει εκτός βαθμολόγησης, ότι υπάρχουν κοινότητες οι οποίες δεν ζητούν «κάτι παραπάνω», αλλά μια λύση που τους έχει επανειλημμένα υποσχεθεί και ποτέ παραδοθεί. Νομικά στέκει γιατί δεν φωτογραφίζει οικισμό, δεν είναι εισόδημα, δεν συγκρούεται με Ε.Ε. και μπορεί να «κουμπώσει» τεχνικά σε πρόσκληση. Αν κάποιος πει,  «μα το λιγνιτικό μπόνους, που έχει ανακοινώσει ο Περιφερειάρχης, τα καλύπτει όλα αυτά», η απάντηση (ψύχραιμα και τεκμηριωμένα) είναι «όχι», γιατί το λιγνιτικό μπόνους δεν αποτυπώνει τη διαχρονική αποτυχία υλοποίησης συγκεκριμένης ενεργειακής υποδομής σε οικισμό. Αποτυπώνει μόνο τη γενική επίπτωση της απολιγνιτοποίησης. Δεν αποτυπώνει τη θεσμική εκκρεμότητα ενός οικισμού που περίμενε επί χρόνια δημόσια ενεργειακή λύση και δεν την έλαβε. Πρόκειται για διαφορετικά επίπεδα πολιτικής και άρα για διαφορετικά κριτήρια.

Συμπερασματικά και κρίνοντας από τις ιδιαιτέρως προσεκτικές δημόσιες  τοποθετήσεις του Περιφερειάρχη. Φαίνεται πως υπάρχει ή θα υπάρξει κάτι, μη ανακοινώσιμο (για ευνόητους λόγους), που, ίσως (μένει να το δούμε)  μπορεί να σώσει την παρτίδα στην περίπτωση των αντλιών θερμότητας κι εκεί πλέον η ευθύνη κι οι προσδοκίες μετατοπίζονται αποκλειστικά και μόνο στους χειρισμούς της Περιφερειακής Αρχής. Ο Πρόεδρος της Κοινότητας του Δρεπάνου Κοζάνης Φ. Παπαδημητρίου κι όσοι τάσσονται υπέρ του σεναρίων των αντλιών θερμότητας μόνο αφελείς δεν είναι και καταλαβαίνουν απολύτως τις δυσκολίες του εγχειρήματος αλλά δείχνουν να έχουν εμπιστοσύνη στα όσα έχουν ακούσει από τον κορυφαίο θεσμικό αυτοδιοικητικό παράγοντα σε επίπεδο Δ. Μακεδονίας. Εκεί ακριβώς είναι το στοίχημα λοιπόν και μένει να δούμε αν σε αυτό το χρόνιο αίτημα των κατοίκων θα υπάρξει μια λύση δίκαιη για όλους ή αν θα προστεθεί ακόμη ένα κεφάλαιο αναμονής σε μια ήδη μακρά ιστορία καθυστερήσεων.

Η Χύτρα