Αγαπητοί αδελφοί και αδελφές μου,
Στην απλότητα της φάτνης κρύβεται όλο το μεγαλείο της Δεσποτικής αυτής εορτής, που μας αξίωσε η χάρη του Θεού να εορτάσουμε και πάλι εφέτος. Τα Χριστούγεννα δεν είναι ένα απλό γεγονός του παρελθόντος, αλλά μια διαρκής πρόσκληση σωτηρίας¹.
Η Γέννησή Του αποκαλύπτει την άπειρη φιλανθρωπία του Θεού προς τον κόσμο². Εκεί όπου ο άνθρωπος βλέπει ένδεια, ο Θεός αποκαλύπτει πληρότητα. Εκεί όπου υπάρχει σιωπή, ακούγεται η φωνή της θείας παρουσίας.
Κάθε φορά που πλησιάζει η μεγάλη αυτή εορτή, ο κόσμος αλλάζει προσωρινά ρυθμό. Οι δρόμοι φωτίζονται, οι αγορές γεμίζουν, αλλά δυστυχώς οι καρδιές συχνά μένουν άδειες. Μέσα στην έντονη κινητικότητα των εορτών ο άνθρωπος αναζητά κάτι που δεν αγοράζεται και κάτι που δεν τελειώνει ποτέ. Αυτό το ζητούμενο είναι η χαρά που γεννιέται από την παρουσία του Θεού στην ψυχή του ανθρώπου.
Ο Δημιουργός γίνεται δημιούργημα, ο Απέραντος γίνεται Βρέφος. Ο Άναρχος μπαίνει μέσα στον χρόνο, όχι για να επιβληθεί, αλλά για να αγαπήσει³. Το Βρέφος της Βηθλεέμ δεν κρατά σκήπτρο εξουσίας, αλλά απλώνει τα χέρια για να αγκαλιάσει τον κόσμο.
Αν θελήσουμε να προσεγγίσουμε τα μηνύματα της εορτής, θα καταλάβουμε πως ο Θεός διάλεξε τον πιο ανθρώπινο τρόπο για να φανερωθεί στον κόσμο. Η Βηθλεέμ δεν είναι απλώς ένας τόπος στην Ιουδαία⁴. Είναι ο καθρέφτης κάθε ανθρώπινης ψυχής που διψά για φως, ειρήνη και χαρά. Η φάτνη γίνεται η καρδιά που αφήνει χώρο στον Χριστό.
Ας πλησιάσουμε, λοιπόν, μπροστά στη φάτνη και ας παρατηρήσουμε προσεκτικά τα πρόσωπα αυτών που διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο εκείνη την αγία νύχτα. Οι Ποιμένες ήταν οι πρώτοι που άκουσαν το χαρμόσυνο άγγελμα. Δεν είχαν γνώσεις και αξιώματα, αλλά είχαν καθαρή καρδιά και μάτια στραμμένα στον ουρανό. Μέσα στη σιωπή της νύχτας άκουσαν τη φωνή του αγγέλου «Μη φοβάστε, γιατί σας φέρνω χαρμόσυνο μήνυμα μεγάλης χαράς»⁵. Δεν αμφέβαλαν, αλλά έτρεξαν και βρήκαν το θείο Βρέφος.
Οι Μάγοι από την Ανατολή, άνθρωποι σοφοί, άφησαν την ασφάλεια των γνώσεων και ταξίδεψαν ακολουθώντας το αστέρι⁶. Δεν έμειναν να θαυμάζουν το άστρο, αλλά το ακολούθησαν. Έτσι βρίσκει ο άνθρωπος τον Θεό, όχι με θεωρίες αλλά με ταπείνωση και πίστη. Τα δώρα τους δεν ήταν τυχαία. Ο χρυσός φανερώνει την πίστη, ο λίβανος την προσευχή και η σμύρνα τη θυσία⁷. Αν θέλουμε κι εμείς να προσκυνήσουμε τον Χριστό, ας Τον πλησιάσουμε με αυτά τα τρία δώρα, πίστη καθαρή, προσευχή θερμή και αγάπη θυσιαστική.
Η Παναγία, Μητέρα του Χριστού μας, στέκει γαλήνια και φωτεινή. Δεν ζητά εξηγήσεις ούτε αμφισβητεί το άρρητο θαύμα. Αποδέχεται με ταπείνωση το θέλημα του Θεού⁸. Από Εκείνη μαθαίνουμε να δεχόμαστε τον Χριστό με καθαρότητα, εμπιστοσύνη και πραότητα.
Δίπλα της στέκεται ο Ιωσήφ ο Μνήστωρας, ο δίκαιος και σιωπηλός προστάτης. Μέσα του πάλλεται η ανθρώπινη απορία, μα η φωνή του Θεού σβήνει κάθε φόβο. Υπακούει στον άγγελο και γίνεται φύλακας του Μυστηρίου⁹. Ας γυρίσουμε όμως τώρα στο σήμερα, στην εποχή μας, αδελφοί μου, που μοιάζει με τη Βηθλεέμ. Οι άνθρωποι γνωρίζουν πολλά, αλλά δεν ξέρουν να αγαπούν. Μιλούμε για πρόοδο και ξεχνούμε τον σκοπό και τον προορισμό μας.
Η τεχνητή νοημοσύνη, έργο θαυμαστό του ανθρώπινου νου, μπορεί να υπολογίζει και να μιμείται, αλλά δεν μπορεί να αγαπήσει. Δεν μπορεί να προσευχηθεί, να δακρύσει ή να συγχωρήσει. Γιατί αυτά είναι καρποί ψυχής και όχι προγραμμάτων¹⁰. Η καρδιά είναι το πρώτο και το τελευταίο εργαστήριο της θείας νοημοσύνης, εκεί όπου γεννιέται η πίστη, η ελπίδα και η αγάπη.
Θα ρωτήσει εδώ κάποιος, πού γεννιέται τελικά ο Χριστός και με ποιες προϋποθέσεις. Ο Χριστός γεννιέται κάθε φορά που μια ψυχή Τον καλωσορίζει με καθαρότητα. Δεν ζητά στολισμούς, ζητά καρδιά ταπεινή. Κάθε φορά που κοινωνούμε το Σώμα και το Αίμα Του, η φάτνη γίνεται Αγία Τράπεζα και ο ουρανός αγγίζει τη γη¹¹. Η Θεία Ευχαριστία είναι το μυστήριο της ζωντανής ένωσής μας με τον Χριστό και η ώρα που Εκείνος γεννιέται σιωπηλά μέσα στην καρδιά μας.
Αδελφοί μου, τα Χριστούγεννα δεν είναι μόνο ανάμνηση, αλλά κάλεσμα για ανακαίνιση της ψυχής μας. Ας θυμόμαστε τρία βασικά στοιχεία αυτής της Δεσποτικής Εορτής.
Πρώτον, να κρατήσουμε τη σιωπή της καρδιάς. Η σιωπή είναι ο τόπος όπου ακούγεται ο Θεός. Όπου υπάρχει ησυχία, εκεί μιλά η χάρη.
Δεύτερον, να αγαπήσουμε τους ανθρώπους γύρω μας όχι με λόγια, αλλά με έργα. Ο Χριστός δεν γεννιέται μόνο στα εικονίσματα, αλλά σε κάθε καρδιά που αγαπά αληθινά. «Νέα εντολή σας δίνω, να αγαπάτε ο ένας τον άλλον όπως εγώ σας αγάπησα»¹². Κάθε χειρονομία προσφοράς, κάθε λόγος παρηγοριάς, κάθε συγχώρηση γίνεται προσκύνηση στη φάτνη.
Τρίτον, να πλησιάσουμε τη Θεία Κοινωνία με καθαρή καρδιά. Η φάτνη της Βηθλεέμ είναι η αρχή, η Αγία Τράπεζα η συνέχεια. Εκεί ο ουρανός ενώνεται με τη γη και ο άνθρωπος γίνεται μέτοχος της αιωνιότητας.
Ας γίνει η φάτνη της Βηθλεέμ ο καθρέφτης της ψυχής μας. Ας ευχηθούμε να γεννηθεί μέσα μας ο Σωτήρας και Λυτρωτής του κόσμου. Εύχομαι ο γεννηθείς Χριστός να στερεώνει την πατρίδα μας, να χαρίζει σε εσάς και τις ευλογημένες οικογένειές σας υγεία, δύναμη και φωτισμό, ώστε να πορεύεστε με πίστη, ελπίδα και αγάπη. Και να μη λείπει ποτέ από τα σπίτια σας το φως της φάτνης, το φως της ειρήνης, το φως του Χριστού.
Χριστούγεννα 2025
Ευχέτης όλων σας προς τον Χριστό
Ο Επίσκοπός σας
† Ο Φλωρίνης, Πρεσπών και Εορδαίας ΕΙΡΗΝΑΙΟΣ
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
- Ιω. 3, 16
- Λουκ. 2, 10 – 11
- Ματθ. 1, 23
- Μιχ. 5, 1 (Ο΄)
- Λουκ. 2, 10
- Ματθ. 2, 1 – 2
- Α΄ Κορ. 16, 14
- Λουκ. 1, 38
- Ματθ. 1, 20
- Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, PG 56, 385
- Ιω. 6, 56
- Ιω. 13, 34
