Το Σάββατο 23 Δεκεμβρίου 2017 στις 12 το μεσημέρι οι κάτοικοι της πόλης της Κοζάνης θα έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν το μοναδικό λαϊκό δρώμενο «Μωμόγεροι». Ποντιακοί πολιτιστικοί σύλλογοι του Δήμου Κοζάνης, συγκεντρώνονται στην κεντρική πλατεία της πόλης και παρελαύνουν στους κεντρικούς εμπορικούς δρόμους της παρουσιάζοντας ένα δρώμενο που οι ρίζες του χάνονται στα βάθη του χρόνου. Το δρώμενο αυτό, μεταφερόμενο από τον Πόντο στην Ελλάδα, συνέχισε τη δική του αυτόνομη και παράλληλη πορεία φθάνοντας ζωντανό ως τις μέρες μας.
Η λατρεία προς τιμήν του Θεού Μώμου προϋπάρχει. Ο Μώμος αναφέρεται στη Θεογονία του Ησιόδου ως ο Θεός του Γέλιου και της Σάτυρας, η προσωποποίηση της μομφής και της κατηγορίας και η λατρεία του τελείται από τους ιερείς του, που λέγονται Μωμόεροι. Η λατρεία αυτή χάνεται στα βάθη των προϊστορικών χρόνων. Είναι δε τόσο ισχυρή που δεν ξεριζώθηκε ούτε στη Ρωμαϊκή Εποχή ούτε με την επικράτηση των Χριστιανών και των Οθωμανών. Αυτό που επίσης εντυπωσιάζει ιδιαίτερα είναι η ίδια η επιβίωση του δρώμενου, ανάμεσα σε τρεις μεγάλες Χριστιανικές γιορτές : Χριστούγεννα, Πρωτοχρονιά (Αγ. Βασιλείου) και Θεοφάνεια (Φώτα).
Βασικά στοιχεία του δρώμενου είναι ο χορός, που ορχείται και άδει, υπό τα προστάγματα του κορυφαίου Μωμόγερου, ο διάβολον που πειράζει κυρίως το γέρο και τη γραία και τους θεατές, η γραία με τον γέρον, οι νύφες που προκαλούν τους θεατές με την παρθενική τους σεμνότητα, να τις κλέψουν και αυτό γίνεται συνέχεια, αφού ο κάθε απαγωγέας συλλαμβάνεται και δικάζεται για την πράξη του, ο γιατρόν που εξετάζει μετά από κάθε απαγωγή τις νύφες με περισπούδαστες και κωμικές κινήσεις, για να αποφανθεί για την κατάστασή τους, ο τσανταρμάς ή ο κατής που επιβάλλει πρόστιμα στους απαγωγείς και επιβάλλει την τάξη, ο άρκον και ο αρκουδάς ή ο καμελτσής με το καμέλ. Τέλος ο πολυχρονιστής, που προηγείται της ομάδας και εύχεται «χρόνια πολλά, υείαν κι ευλογίαν και καληχρονίαν, θελκά μουσκάρια και αρνικά παιδία…».
Στο έθιμο, πλην των «Μωμοέρων», συμμετέχουν ενεργά και όλοι οι κάτοικοι προσφέροντας άφθονο κρασί και μεζέδες.
Το Λαϊκό Δρώμενο «Μωμοέρια» θα αναβιώσει όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος στον Άγιο Δημήτριο (25 & 26 Δεκεμβρίου), στον Τετράλοφο (25 & 26 Δεκεμβρίου), στη Σκήτη (25 & 26 Δεκεμβρίου), στα Αλωνάκια (31 Δεκεμβρίου και 1 Ιανουαρίου), στο Ρυάκιο (1 Ιανουαρίου) και στο Πρωτοχώρι (6 & 7 Ιανουαρίου).
Ευχαριστούμε την εταιρεία «Πιτένης» για τους μεζέδες και τον κ. Θεοφάνη Κωτίδη για το τσίπουρο.
