Στην Ερμακιά, ορεινός οικισμός, ανατολικά της Πτολεμαΐδας, ο εορτασμός των Θεοφανείων, αποκτά μία άλλη διάσταση. Οι κάτοικοι, μετά την απόλυση της εκκλησίας, κρατώντας στα χέρια τους λευκά, αναμμένα, κεριά, κατευθύνονται στην δεξαμενή στην είσοδο του χωριού, όπου μετά το τελετουργικό του αγιασμού των υδάτων, ρίχνουν τα αναμμένα κεριά στο νερό, « για να έχει ζεστασιά ο Χριστός». Ο νεαρός που πιάνει τον σταυρό, μαζί με τους υπολοίπους που έπεσαν στο νερό, περιέρχονται τα σπίτια της Ερμακιάς, και δέχονται ευχές και φιλοδωρήματα. Παλαιότερα, τότε που οι νέοι οικογενειάρχες παρέμεναν στο χωριό, τα παιδιά που είχαν γεννηθεί κατά το προηγούμενο διάστημα και λόγω νηστείας δεν τελούνταν μυστήρια, βαπτίζονταν την ημέρα των Θεοφανείων. Κατά το έθιμο, στο τραπέζι του μεσημεριού, παρασκευάσματα με κόκορα, έχουν την τιμητική τους.
ΕΡΤ ΚΟΖΑΝΗΣ- ΣΥΝΤΑΞΗ: Μαίρη Κεσκιλίδου
Σημερα βραδυ οι ουρανοι ειναι ανοικτοι λεει η παραδοση, οι προσευχες εισακουονται και οι ψυχες που φευγουν για το μεγαλο ταξιδι πανε στον Παραδεισο. Οι ποντιοι αυτο το βραδυ εχουν ενα παλιο εθιμο σημαντικο: μαζευονται ολοι στην οικογενεια και σ ενα μπωλ γεματο σιταρι αναβουν κερια. Ενα για καθε πεθαμενο τους προχωρωντας απ τους προσφατους προς τους παλαιοτερους αναφεροντας και εξηγωντας ποιοι ηταν και μαθαινοντας στους νεοτερους το γενεαλογικο τους δενδρο. Βραδυ Θεοφανειων μαζι με μνημες αγαπημενων προσωπων