Υπάρχουν κοιτάσματα; Λιγνίτης ή φυσικό αέριο; (Του Καραλευθέρη Παντελή, Μέλος Δ.Σ. ΔΕΗ Εκπροσώπου των Εργαζομένων)

Σε ημέρες που στο κρύο των Ορυχείων της ΔΕΗ ουρλιάζουν οι λύκοι και οι εργαζόμενοι δουλεύουν κανονικά, η ΟΤΣ στην προσφορά ηλεκτρικού ρεύματος έφτασε στα 92 €, με το σύνολο των θερμικών μονάδων να είναι ενταγμένες στο σύστημα.

Στο δυναμικό συμπεριλαμβάνονται βέβαια και οι δύο μονάδες της Καρδιάς, όπως και αυτές του Αμυνταίου, γεγονός που αποδεικνύει πως ΡΑΕ και ΑΔΜΗΕ καλύπτουν την μέγιστη ανάγκη της ζήτησης, αποδεχόμενες πλήρως τη ρυθμιστική διάταξη του ΥΠΕΝ περί παράτασης των ωρών λειτουργίας.

Ταυτόχρονα όμως, προσαρμοσμένοι για άλλη μια φορά στην χειμερινή πραγματικότητα, όλοι οι συμμετέχοντες στην λειτουργία της αγοράς αποδέχονται την ανάγκη συμμετοχής, των δύο αυτών λιγνιτικών μονάδων για την επάρκεια και την ισχύ που απαιτείται λόγω της ζήτησης.

Γεγονός που έντεχνα αναδεικνύεται στα τελευταία δημοσιεύματα περί σχετικά παράνομης συμμετοχής τους στην ημερήσια προσφορά, προφανώς γιατί οι ιδιώτες προετοιμάζουν περεταίρω οικονομικές απαιτήσεις, πέραν των όσων θα αποθησαυρίσουν από την ΟΤΣ.

Δυστυχώς όμως οι ομόθυμες παραδοχές περί αναγκαιότητας του λιγνίτη, γίνονται πάντα με τον χιονιά ή τον καύσωνα σε εξέλιξη ή κάποιο γεωπολιτικό γεγονός, που ενίοτε δυσκολεύει την απρόσκοπτη διάθεση του εισαγόμενου και πανάκριβου Φυσικού Αερίου.

Στον αντίποδα παρατηρούμε πως το τελευταίο διάστημα ακούγονται πολλές φωνές και παίρνονται αποφάσεις περιορισμού της λιγνιτικής παραγωγής, επικαλούμενες τις διεθνείς εξελίξεις και την αλλαγή μοντέλου παραγωγής από τη ΔΕΗ.

Η αιτιολογία αυτή για το κλείσιμο των λιγνιτικών μονάδων, ενίοτε αλλάζει, προσθέτοντας και χρησιμοποιώντας νέα επιχειρήματα, όπως:

• Την έλλειψη προσωπικού ή ακόμη και

• Την έλλειψη καυσίμου λόγω του περιορισμού των κοιτασμάτων λιγνίτη!

Το παράξενο όμως είναι ότι τα επιχειρήματα αυτά εκπορεύονται κατά περίπτωση και συγκυρία από το εσωτερικό της ίδιας της ΔΕΗ.

Επισήμως βέβαια η ΔΕΗ, έχει πρόσφατα παρουσιάσει και καταθέσει στη ΡΑΕ και στο ΥΠΕΝ την μελέτη των 21 σεναρίων που καταδεικνύει περίτρανα την ανάγκη της συμμετοχής αυτών των λιγνιτικών μονάδων στην ημερήσια ζήτηση έως την καθυστερημένη έστω, ένταξη της νέας λιγνιτικής Πτολεμαΐδα 5.

Τι συμβαίνει λοιπόν;

Ποια είναι η ανάγκη ανάδειξης αυτών των αρνητικών επιχειρημάτων από τα στελέχη της ΔΕΗ, τα οποία αναγκαστικά χρησιμοποιεί κάποιες φορές και η ΓΕΝΟΠ/ΔΕΗ, μην μπορώντας να αποκρύψει πως υπάρχουν, ειδικά στους μη μυημένους, που δεν μπορούν εύκολα να διακρίνουν την εποχιακή επάρκεια με την συνολική ύπαρξη εκμεταλλεύσιμων κοιτασμάτων;

Η τωρινή συγκυρία θυμίζει άλλες εποχές, της προηγούμενης δεκαετίας, που κορυφαία ιστορικά στελέχη της ιεραρχίας των Ορυχείων, πιεζόμενα από την τότε πολιτική ηγεσία ΠΑΣΟΚ και ΝΔ, που υπηρετούσε ενσυνείδητα την εξάπλωση του Φ.Α., επιχειρηματολογούσαν σε επιστημονικές ημερίδες ότι δεν υπάρχει πλέον λιγνίτης και ότι δεν πρέπει να γίνει εξ΄αυτού του λόγου η μονάδα Πτολεμαΐδα 5.

Όπως βέβαια και των προοδευτικών και οικολόγων κάθε είδους, που καθυστέρησαν με κάθε τρόπο την απόφαση για την κατασκευή της.

Από τότε που λέγονταν αυτά, η ΔΕΗ κατασκεύασε την μονάδα 5, διάνοιξε δύο Ορυχεία, απαλλοτριώνοντας δύο μεγάλα χωριά και επένδυσε σχεδόν 2 δις € συνολικά στη Δυτική Μακεδονία.

Γνωρίζοντας κάποιος τα επαρκή εκμεταλλεύσιμα κοιτάσματα στην περιοχή αναρωτιέται εύκολα:

• Ποια είναι η ανάγκη της ανάπτυξης νέων επιχειρημάτων περί της μη ύπαρξης εκμεταλλεύσιμων κοιτασμάτων;

• Ποια ανάγκη επιβάλλει την προώθηση τέτοιων απόψεων;

Αν η κυβέρνηση πολιτικά έχει επιλέξει την άμεση αντικατάσταση του λιγνίτη ως καυσίμου βάσης από το Φ.Α., θα πρέπει να το κάνει ευδιάκριτα τώρα και όχι μακροπρόθεσμα, όπως εν μέρει διαφαίνεται από τον μακροχρόνιο σχεδιασμό.

Θα πρέπει τώρα να δηλώσει ο ΥΠΕΝ πως τις ανάγκες του συστήματος θα τις καλύπτει πρώτα το Φ.Α. και όχι ο λιγνίτης. Η επιλογή αυτή όμως προϋποθέτει τη διασφάλιση των ΑΔΙ, για να μπορεί να έχει στις ίδιες με τις τωρινές χειμωνιάτικες μέρες, τις λιγνιτικές μονάδες σε διαθεσιμότητα.

Κάθε άλλη επιλογή σημαίνει την παθητική διάλυση και απαξίωση της δυναμικότητας των μονάδων της ΔΕΗ, έτσι ώστε το ΦΑ να καλύπτει πανάκριβα και επισφαλώς τις ανάγκες του συστήματος με εκατοντάδες ευρώ στην ΟΤΣ.

Όσο για την ιεραρχία της ΔΕΗ θα πρέπει να καταλάβει πως ο ρόλος της δεν είναι να αναμασά επιχειρήματα για να καλύψει την πολιτική της κυβέρνησης. Αυτό το έκαναν κι άλλοι στο παρελθόν και διαψεύστηκαν, για να μην πω πως γελοιοποιήθηκαν επιστημονικά. Ρόλος της είναι να στρώσει (ρόλο) όπως λέει ο λαός,

• να διαμορφώσει σχέδιο βασιζόμενο στον πάγιο εξοπλισμό, την τεράστια τεχνογνωσία των στελεχών και τον δυναμισμό των εργαζομένων,

• να διεκδικήσει σοβαρά από την κυβέρνηση νέες προσλήψεις που θα μειώσουν το μεσοσταθμικό κόστος και όχι να μετέρχεται ευκαιριακών σχεδίων μετακινήσεων και εθελούσιας εξόδου προσωπικού με κίνητρα ευτελή

• να δουλέψει και να μην επιστατεί μόνο τους εργολάβους και

• να υπερασπιστεί δυναμικά την ανταγωνιστικότητα του λιγνίτη έναντι του Φ.Α.

Αυτός είναι ο πρώτος στόχος των ορυχείων : η ανταγωνιστικότητα του λιγνίτη.

Αυτός πρέπει να είναι και ο στόχος της ιεραρχίας και όχι η διαμόρφωση της κοινής γνώμης των κοινωνιών της Δυτ. Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης υπέρ των κυβερνητικών επιλογών και των συμφερόντων που προωθούν.

Προτού η κατάσταση να είναι μη αναστρέψιμη, θα πρέπει :

• Να υπηρετήσουμε όλοι την ανταγωνιστική συμμετοχή του λιγνίτη στο μείγμα καυσίμου, για όλους εκείνους τους λόγους που χρόνια τώρα και σταθερά η ΓΕΝΟΠ/ΔΕΗ και τα συνδικάτα έχουν με αγώνες καταδείξει.

• Να βοηθήσουμε για μια ακόμη φορά την οικονομία της χώρας, με φθηνότερο και ασφαλές ρεύμα στη βιομηχανία και στα νοικοκυριά.

• Να μειώσουμε την αιμορραγία συναλλάγματος από την εισαγωγή του Φ.Α.

• Να επιβεβαιώσουμε τις θέσεις εργασίας στα λιγνιτικά κέντρα, με τον εγχώριο λιγνίτη ανταγωνιστικό.

• Να υπερασπιστούμε την ταυτότητά μας, που δεν είναι άλλη από την λιγνιτική δυναμική της ΔΕΗ.

Κάθε άλλη επιλογή θα αφορά μια άλλη ΔΕΗ, χωρίς τους εργαζόμενους και τα στελέχη της.

Για όσους νομίζουν ότι οι ίδιοι θα παραμείνουν χωρίς τους πολλούς εργαζόμενους και χωρίς λιγνιτική τεχνογνωσία να διοικούν αυτή τη νέα μικρή και ευέλικτη ΔΕΗ «πλανώνται πλάνην οικτρά».