Η Τέταρτη εξουσία (του Βασίλη Μαρκόπουλου)

Κοντά στις άλλες τρεις εξουσίες (Εκτελεστική , Νομοθετική , Δικαστική ) προστέθηκε και μια 4^η , αυτή του τύπου: Έντυπου , ηλεκτρονικού , ραδιοτηλεοπτικού . Ο σκοπός είναι να ελέγχει τις άλλες τρείς εξουσίες και ο τύπος εκφράζεται με τη δημοσιογραφία.

Δημοσιογραφία είναι η συγκέντρωση ειδήσεων και πληροφοριών, και η διάδοση τους μέσω των μέσων μαζικής ενημέρωσης με στόχο την κατά το δυνατό ορθή πληροφόρηση των πολιτών. Η δημοσιογραφία εμπεριέχει την υποκειμενική άποψη αυτού που την ασκεί, από τον τρόπο διαμόρφωσης ή παρουσίασης των συγκεντρωμένων πληροφοριών, μέχρι τον άμεσο σχολιασμό τους. Όποιος ασκεί τη δημοσιογραφία ως επάγγελμα υπόκειται στον κώδικα δημοσιογραφικής δεοντολογίας της ένωσης συντακτών στην οποία ανήκει.

Οι τομείς με τους οποίους ασχολείται η δημοσιογραφία καλύπτουν όλα τα ζητήματα της πολιτικής, κοινωνικής, οικονομικής και πολιτιστικής ζωής. Το επάγγελμα του δημοσιογράφου θεωρείται από κάποιους λειτούργημα από την άποψη ότι ο δημοσιογράφος επιτελεί κοινωνικό έργο, εργάζεται προς όφελος του συνόλου της κοινωνίας και συμβάλλει στην εύρυθμη λειτουργία της (π.χ. με την αποκάλυψη σκανδάλων).

Συμβαίνει όμως έτσι; Η σωστή δημοσιογραφία έχει υποχρέωση να παρουσιάζει το γεγονός της είδησης όπως ακριβώς είναι και να αφήσει τον πολίτη να κρίνει, να συγκρίνει, να αποδεχτεί ή να απορρίψει. Αν θέλει να σχολιάσει την είδηση , να το κάνει προβάλλοντας ενυπόγραφα τις δικές του απόψεις χωρίς όμως να παραποιεί το γεγονός και να το διαστρεβλώνει.

Δεν μπορούμε να τσουβαλιάζουμε όλους τους δημοσιογράφους : Υπάρχει ο ρεπόρτερ του κυνηγά την είδηση στη βροχή, στο χιόνι, στην παγωνιά, στη κάψα του καλοκαιριού , υπάρχει ο έντιμος δημοσιογράφος που σέβεται το λειτούργημά του , τον εαυτό του, τον πολίτη. Υπάρχουν πολλοί ; Οσοι υπάρχουν και μπορούμε να τους ξεχωρίσουμε είτε σε εφημερίδες γράφουν είτε σε Site είτε στα ραδιόφωνα είτε στην τηλεόραση. Στο χέρι μας είναι και ανάλογα να επιλέξουμε , στο χέρι μας είναι γιατί εμείς είτε κρατάμε το τηλεκοντρόλ είτε αγοράζουμε την εφημερίδα είτε ανοίγουμε το διακόπτη και στο χέρι μας είναι να τα κλείσουμε.

Η δημοσιογραφία όμως που ταυτίζεται και διαπλέκεται με την εκτελεστική εξουσία έχει πρωταγωνιστές που διαδραματίζουν το ρόλο του υποτακτικού στον κύριο του μέσου και κινούνται συνειδητά στα πλαίσια που αυτός καθορίζει. Αυτά τα πρόσωπα δεν μπορεί να είναι ο απλός , ο άσημος δημοσιογράφος, που κάνει αγώνα δρόμου καθημερινά για την είδηση , με εξευτελιστικές αποδοχές. Οι υποτακτικοί είναι μεγάλα ονόματα του χώρου που καθιερώθηκαν στο χρόνο και τον τόπο, ακριβοπληρώνονται και προφανώς συμφωνούν με την πολιτική και τα πλαίσια που καθορίζει το μέσο που προσφέρουν τις υπηρεσίες τους.

Τα μέσα αυτά ( ΜΜΕ ) δεν μπορεί να τα έχει ο ‘’Βασίλης της Παπαδιάς ‘’ , αλλά κάποιος Ιβαν , Βαγγέλης , Βαρδής κ.λ.π. Πώς να κρατήσεις ένα ΜΜΕ όταν είσαι υποχρεωμένος να απασχολείς 400 εργαζόμενους; Γι αυτό υπάρχουν οι Τράπεζες για να σε δανειοδοτούν , οι κρατικές διαφημίσεις , οι κρατικές ενισχύσεις , η ατέλεια του χάρτου κ.λ.π Το πως θα διαμοιραστούν αυτά τα δωράκια είναι θέμα της εκτελεστικής εξουσίας και κατά το δοκούν της. Θα κάνει τη μοιρασιά ανεξέλεγκτα μέχρι που θα μεσολαβήσει και για το δάνειο. Ολα αυτά με το ανάλογο αντάλλαγμα. Καμιά κριτική , διαστρέβλωση ή υποβάθμιση της πραγματικής είδησης , πολεμική στην αντίθετη άποψη.

Ολα αυτά όμως που έχουν εφαρμοστεί πολλές φορές έχουν ένα τέλος. Τα ΜΜΕ είναι αδηφάγα και η απληστία και αχορταγιά τους δεν έχουν όρια, μέχρι που θα ξεσπάσει εμφύλιος μεταξύ τους γιατί κάπου θα υπάρχουν κάποιες διακρίσεις και συμπάθειες της εκτελεστικής εξουσίας. Τότε αλλάζουν στρατόπεδο.

Δεν καταλαβαίνουμε τι νόημα είχε να διατεθούν 20 εκ. ευρώ για την Κορονοϊό , δεν αρκούσε η προβολή μόνο μέσα από τα κρατικά κανάλια και το ραδιόφωνο; που τα πληρώνουμε ούτως ή άλλως; Επρεπε να διατεθούν χρήματα από τον κρατικό κορβανά σε Site που δημιουργήθηκαν την τελευταία στιγμή ή έχουν μηδενικό ασήμαντο σε νούμερα αναγνωστικό κοινό ; Όπως ακούγαμε κάθε μέρα στις 6 μμ τον κ.Τσιοδρα , θα ακούγαμε και την καμπάνια για τον κορονοϊο. Επρεπε να ακούσουμε την καμπάνια από τα μεγαλοκάναλα ; τι θα άλλαζε ;

Για τη σωστή λειτουργία του τύπου έχει καταρτιστεί ο περιβόητος κώδικας δημοσιογραφικής δεοντολογίας , η τήρηση του οποίου είναι ένα από τα έργα της Ενωσης των Συντακτών που τον εφαρμόζει κατά το δοκούν της εκάστοτε πλειοψηφίας. Εχει επίσης θεσπιστεί η ανεξάρτητη Αρχή του Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης ( ΕΣΡ ) που χωρίς επαρκή χρηματοδότηση από την εκτελεστική εξουσία και χωρίς προσωπικό κάνει τον τροχονόμο στα ΜΜΕ.

Ετσι δημιουργείται ένας γόρδιος δεσμός μεταξύ Εκτελεστικής , Οικονομικής και ορισμένων ΜΜΕ με θύματα τον πολίτη είτε με την ιδιότητα του τηλεθεατή είτε του ακροατή είτε του αναγνώστη και την αντικειμενική πληροφόρηση. Δεν είναι τυχαίο ότι αυτό το μήνα ακούμε από το πρωί μέχρι το βράδυ ειδήσεις για την 34χρονη , την 35χρονη , την 33χρονη , τον 40χρονο και πάει λέγοντας σε βάρος της πραγματικής είδησης που αφορά την οικονομική ύφεση , την ανεργία , την υγεία , την παιδεία , τη δικαιοσύνη.

H Δημοκρατία για την οποία υποτίθεται ότι κόπτονται όλες οι εξουσίες δεν έχει ανάγκη από την τηλεόραση , αλλά από τους ενεργούς και αντικειμενικά ενημερωμένους πολίτες , αλλιώς δε μας δίνανε να κρατήσουμε το τηλεκοντρόλ στα χέρια μας.