Το master-plan δεν είναι λιτό αλλά προβλέπει μια άλλου είδους λιτότητα για την κοινωνία της Δυτικής Μακεδονίας (Γράφει ο Παναγιώτης Δημόπουλος)

Αύριο, Τετάρτη, συνεδριάζει το Περιφερειακό Συμβούλιο Δυτικής Μακεδονίας. Ίσως να πρόκειται για μια ιστορική συνεδρίαση.
Έχοντας μπροστά μου το master plan που ενέκρινε η κυβερνητική επιτροπή για την δίκαιη και αναπτυξιακή μετάβαση και το Σύνταγμα των Ελλήνων, αντιπαραθέτω συνεχώς το άρθρο 22 του δευτέρου με τους πυλώνες του καταρτισμένου, μετά από διαβούλευση, σχεδίου. Δεν χρειάζεται να είναι κανείς συνταγματολόγος για να διαβάσει Ελληνικά.

Το άρθρο 22 είναι λιτό και πολύ σαφές:
H εργασία αποτελεί δικαίωμα και προστατεύεται από το Kράτος, που μεριμνά για τη δημιουργία συνθηκών απασχόλησης όλων των πολιτών και για την ηθική και υλική εξύψωση του εργαζόμενου αγροτικού και αστικού πληθυσμού…

Το master-plan δεν είναι λιτό αλλά προβλέπει μια άλλου είδους λιτότητα για την κοινωνία της Δυτικής Μακεδονίας, αψηφώντας το παραπάνω άρθρο. Θα χρειαστεί μια πολύ διασταλτική ερμηνεία, σχεδόν στρεψοδικία, των στόχων και των ενεργειών που προτείνει για να εμπίπτει στην έννοια της μέριμνας για την δημιουργία συνθηκών απασχόλησης. Το master – plan, για να μην αδικούμε τους συντάκτες του, διαθέτει αρετές. Δεν ανταποκρίνεται όμως ακόμη στο ζητούμενο «δίκαιο» επ’ ουδενί.

Πώς μπορεί αυτός ο νομοθετικός προσχεδιασμός να μην αντιτίθεται στο Σύνταγμα των Ελλήνων; Είναι απλό: μεριμνώντας για την δημιουργία θέσεων εργασίας πριν καταργηθούν θέσεις εργασίας και αντιστρέφοντας την παρούσα λογική του. Μια παρούσα λογική που προβαίνει σε καθ΄ομολογίαν κατάργηση θέσεων εργασίας – ώστε να δημιουργηθούν οι συνθήκες για επενδύσεις – ώστε να προκύψουν χρηματοδοτήσεις και επενδύσεις – ώστε να προκύψουν πιθανές θέσεις εργασίας – ώστε να καταπολεμηθεί τελικά η προκύπτουσα ανεργία μεσομακροπρόθεσμα. Και είναι μια σειρά βημάτων αυτή που διέπεται από προφανή ασάφεια και ευχολογική πρόγνωση. Ένα άρτια καταρτισμένο τεχνικό ευχέλαιο με πίστη στην θεοκρατική ισχύ των αγορών. Όμως ακόμη και όσοι πιστεύουμε στις βασικές αρχές της ελευθέρας οικονομίας, όσοι ακόμη θεωρούμε πως όλα αυτά έπρεπε να γίνουν πριν 20 χρόνια σε διάρκεια 20 χρόνων, μετά από 12 έτη παντελούς απουσίας πρόνοιας από την λειτουργία των αγορών στην περιοχή μας και με την αιφνίδια επιταγή ραγδαίων αλλαγών με τεράστιο κοινωνικό κόστος, έχουμε κάθε λόγο να είμαστε καχύποπτοι.
Είναι σα να πρέπει να γκρεμίσει κανείς ένα παλιό και κοστοβόρο σπίτι (που όμως υπήρξε και φιλόξενο σπιτικό για όλους) και να χτίσει ένα καλύτερο δίπλα. Μα να επιλέγει αινιγματικά να γκρεμίσει πρώτα και μετά να χτίσει, αφήνοντας τους κατοίκους στον δρόμο με την ελπίδα ότι θα ξαναβρούν στέγη «όταν, αν και εφόσον». Το ιδιοκτησιακό μεταλλαγμένο, η γη σε ξένα και λίγα χέρια. Το ενοικιοστάσιο δυσοίωνο. Το νέο ρετιρέ ως δέλεαρ για τις υπογραφές. Και όλο αυτό ενώ θα μπορούσε κάλλιστα να χτίσει πρώτα το πολυτελές οίκημα που σχεδιάζει για όλους, πείθοντας και τους πλέον δύσπιστους να παραστούν στην κατεδάφιση εορτάζοντες.

Αυτή είναι μια παράδοξη επιλογή ιεράρχησης σε βαθμό που να αναρωτιέται κανείς για τους λόγους της. Αν υπάρχει πράγματι η πεποίθηση πως σε 3 χρόνια μπορεί να δημιουργηθεί μια νέα οικονομία που δεν πλήττει τους εργαζομένους, τί σταματά την εκτέλεση του δημιουργικού και χρηματοδοτόμενου αυτού σχεδίου χωρίς την κατάργηση του νυν παραγωγικού τοπίου; Ποιος θα φέρει αντίρρηση σε ένα τέτοιο ευτυχές 2023, όταν η ανεργία θα έχει παταχθεί και θα είναι ώρα να αναπτυχθεί μια νέα οικονομία; Γιατί αυτή η επισπεύδουσα μπουλντόζα έναντι της οικοδόμησης; Οι απαντήσεις ρέπουν συχνά προς την υποψία μεθόδευσης, όμως ας κριθεί καλόπιστα ακόμη και την ύστατη ώρα πως πρόκειται απλώς για αστοχία.

Γιατί αν οι χειρότερες ερμηνείες επιβεβαιωθούν και η μέριμνα του άρθρου 22 βρίσκεται κυνικά στον χώρο της παρένθεσης, τότε υπάρχει ένα μείζον θέμα: το σχέδιο δεν καταρτίστηκε από τεχνοκράτες πολυεθνικής εταιρείας για μια υπόθεση χρηματιστηριακής ιδιοκτησίας τους, αλλά από όργανα της Πολιτείας που ορίζουν το μέλλον Ελλήνων πολιτών.

Αύριο λοιπόν, Τετάρτη, το Περιφερειακό Συμβούλιο Δυτικής Μακεδονίας, εκ των υστέρων βέβαια της περιόδου διαβούλευσης στην οποία συμμετείχε, θα θέσει ενδεχομένως και ευλόγως ένα πλαίσιο διεκδίκησης έναντι της προβλεπόμενης σειράς ενεργειών του σχεδίου. Αυτή είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για να ζητηθεί από όλον τον πολιτικό κόσμο της περιοχής, με ψήφισμα, η επανέγκριση του σχεδίου δίκαιης και αναπτυξιακής μετάβασης, με ενσωματωμένες και διασφαλισμένες τις διεκδικήσεις εκείνες που θα το καταστήσουν μια ευνοϊκή υπόθεση για τους πολίτες της Δυτικής Μακεδονίας. Οι διεκδικήσεις αυτές και η τύχη τους είναι που θα κρίνουν αν το σχέδιο είναι έστω εν μέρει δίκαιο ή εντελώς άδικο. Τα προσχήματα ατονούν και οι τακτικισμοί περισσεύουν. Πρέπει να υπάρξει ειλικρινής διάλογος, ουσιαστικός αντίλογος και συντεταγμένος τελικός λόγος από το σώμα. Η νομοθεσία του σχεδίου είναι πλέον θέμα εβδομάδων και οι εκ των υστέρων διαπιστώσεις και διαμαρτυρίες θα είναι ένα κακό αστείο. Στην γνωστή αντίρρηση πως «έτσι παίζεται το παιχνίδι» να σημειωθεί εδώ πως δεν πρόκειται φυσικά για παιχνίδι.

Τέλος, μία αναγκαία υπενθύμιση. Η Δυτική Μακεδονία, όπως όλη η Μακεδονία, είναι Ελλάδα. Δεν είναι ανοιχτή οικονομική ζώνη, γκρίζα γη, διεθνής διάδρομος, ουράνιο τόξο, ή χώρος πειραματικής αναδιάταξης της νέας ευρωπαϊκής βιομηχανίας. Ως Ελλάδα ευθυγραμμίζεται εδώ και έναν αιώνα με το Σύνταγμα των Ελλήνων και έχει προσφέρει στον εθνικό σχεδιασμό όλη της την κοινωνική και οικονομική ζωή – κάποτε δε μέχρι και την ζωή των βιομηχανικών εργαζομένων της, που κανείς μας σχεδόν δεν μνημονεύει. Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί την μετρούν με ιδιόκτητους δείκτες καινοτομίας και οικονομίας, αλλά ας τους υπενθυμίζουμε ενίοτε και τον ιστορικό δείκτη Δημοκρατίας, στον οποίο κρινόμαστε από τους αμέτρητους του προηγούμενου αιώνα πριν την κάθε προθυμία μας. Και η Δυτική Μακεδονία θα συνεχίσει να προσφέρει, αλλά πάντα στο πλαίσιο της πιο μεγάλης συμφωνίας της, δηλαδή του Συντάγματος των Ελλήνων. Κάθε master – plan, κάθε εκκολαπτόμενο νομοσχέδιο ή εξερχόμενο αίτημα χρηματοδότησης προς Βρυξέλλες, πρέπει να προσαρμόζεται σε αυτήν την συμφωνία. Όσοι ζούμε εδώ δεν έχουμε περισσότερα ή λιγότερα δικαιώματα από τους υπόλοιπους Έλληνες ή Ευρωπαίους πολίτες. Μα αν η βασική αυτή συμφωνία καταργείται ανωτέρα βία, τότε θα ξεκινήσει αναπόφευκτα, αργά ή γρήγορα, μια πολύ δύσκολη και πολύ περιττή συζήτηση για τα πολύ βασικά της εθνικής και διεθνούς μας συνεννόησης.

Αύριο, Τετάρτη, συνεδριάζει το Περιφερειακό Συμβούλιο Δυτικής Μακεδονίας. Σιωπή και αναβλητική ασάφεια, ή πολιτική απόφαση; Πρόκειται σίγουρα για μια ιστορική συνεδρίαση.