Το ημερολόγιο έγραφε 22 Απριλίου 1944 όταν για άλλη μία φορά οι ναζί επέδραμαν στην Ερμακιά Εορδαίας. Είχαν προηγηθεί επιδρομές στις 6, 8, 10 και 28 Μαρτίου 1944.
Κεντρικό πρόσωπο στο έγκλημα ήταν ο συνταγματάρχης Καρλ Σύμερς (Karl Schümers) διοικητής του 7ου συντάγματος τεθωρακισμένων γρεναδιέρων των SS. Στο “βιογραφικό” του βρίσκουμε την ευθύνη για τα ολοκαυτώματα Ερμακιάς και Πύργων Εορδαίας, Κλεισούρας Καστοριάς και Διστόμου Βοιωτίας.
Eνδεικτικό της μανίας και του αγριανθρωπισμού των κατακτητών και των Ελλήνων συνεργατών τους ήταν ότι στην τελευταία επιδρομή βρήκαν στο χωριό, μόνο δύο γυναίκες και δεν δίστασαν να τις δολοφονήσουν και αυτές.
Ο φόρος αίματος σε όλες αυτές τις επιδρομές, ήταν μεγάλος αφού έχασαν τη ζωή τους δύο παιδιά, 13 γυναίκες και 48 άνδρες οι οποίοι εκτελέστηκαν μετά από ένα μήνα στο στρατόπεδο της Κοζάνης. Από τους 63, ένοπλος ήταν ο ένας και άμαχοι, όλοι οι υπόλοιποι.
Στη λίστα του θανάτου συμπεριλαμβάνονται όσοι δολοφονήθηκαν στην προσπάθειά τους να διαφύγουν, αλλά και όσοι κάηκαν εγκλωβισμένοι στα σπίτια τους, όσοι εκτελέστηκαν ή υπέκυψαν σε βασανιστήρια, αλλά και όσοι πέθαναν από το κρύο κατά τη διάρκεια του εξανδραποδισμού τους. Το δρόμο της προσφυγιάς πήραν περίπου 250 οικογένειες.
Πηγή ΕΡΤ
Τελικά Γερμανοί ναζί ήταν οι θύτες; Η μηπως κάποια “παλικάρια” από κοντινά χωριά;