Απολύτως απαραίτητα καθίστανται πλέον τα συστήματα μετεωρολογικών προειδοποιήσεων, όχι μόνο για την Πολιτική Προστασία, αλλά και για μια σειρά κλάδων της οικονομίας, με πρώτο και κύριο, αυτόν της Γεωργίας. Που χρησιμεύουν οι μετεωρολογικοί σταθμοί και ποια τα οφέλη που προσφέρουν, τι λένε αγρότες που τα χρησιμοποιούν.
Η κλιματική αλλαγή είναι γεγονός και τα έντονα και πολλές φορές ακραία φαινόμενα επηρεάζουν όλο και περισσότερες περιοχές του πλανήτη με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, αλλά και πάρα πολλούς κλάδους της οικονομίας. Από τον τουρισμό και τη βιομηχανία μέχρι τις μεταφορές και φυσικά τη γεωργία.
Ισχυρές καταιγίδες, χαλάζι, θυελλώδεις άνεμοι, ζεστοί χειμώνες, βροχερά καλοκαίρια, παγετός, είναι φαινόμενα που τα τελευταία χρόνια παρατηρούνται όλο και πιο συχνά προκαλώντας τεράστιες καταστροφές στον πρωτογενή τομέα παραγωγής, ενώ μεταβάλλουν διαρκώς τις ανάγκες που έχουν οι καλλιέργειες, τόσο για τα πιο απλά πράγματα όπως το πότισμα, όσο και για την φυτοπροστασία, την αντιμετώπιση δηλαδή εντόμων και ασθενειών, η έξαρση των οποίων σε μεγάλο βαθμό εξαρτάται από τον καιρό.
Τι θα μπορούσε λοιπόν να κάνει ο σύγχρονος αγρότης που θέλει και να προστατεύσει τις καλλιέργειες του και να εξοικονομήσει χρήματα, δαπανώντας λιγότερα πχ για το πότισμα ή για ψεκασμούς; Η απάντηση είναι απλή και είναι η εγκατάσταση ενός συστήματος μετεωρολογικών προειδοποιήσεων – μετεωρολογικού σταθμού στις καλλιέργειες του.
Για τη χρησιμότητα ενός τέτοιου συστήματος και τα συνολικά του οφέλη, μίλησε στο GRTimes.gr, ο κ. Γεώργιος Βασιλειάδης, της εταιρείας Μετεωρολογικών Εφαρμογών «Στράβων».
Όπως αναφέρει, τα τελευταία χρόνια φαίνεται πως ολοένα και περισσότεροι κλάδοι της οικονομίας, επιλέγουν να εγκαταστήσουν συστήματα μετεωρολογικών προειδοποιήσεων, τόσο στο πεδίο της γεωργίας, όσο και στη Βιομηχανία αλλά και στο πεδίο της Πολιτικής Προστασίας, ακόμα και του τουρισμού.
Τονίζει πως τα αποτελέσματα από τη χρήση των ολοκληρωμένων συστημάτων μετεωρολογικών προειδοποιήσεων, αξιολογούνται στο μέλλον και αυτό γιατί καταγράφοντας κάποιος τις μετεωρολογικές συνθήκες σε ένα όλο και μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, τότε βλέπει τις διαφοροποιήσεις που προκύπτουν και μπορεί να λάβει σωστότερες αποφάσεις σχετικά με τη δραστηριότητα του.
Για παράδειγμα, όπως λέει, στον αγροτικό τομέα η αντιπαραβολή μετεωρολογικών δεδομένων από το παρελθόν, από την ίδια περιοχή και από τα ίδια όργανα, δίνει την ευκαιρία στους γεωτεχνικούς που συμβουλεύουν τον αγρότη, να δώσουν τις κατάλληλες πληροφορίες και συμβουλές για την αντιμετώπιση συνθηκών που θα βλάψουν την καλλιέργεια του. «Οπότε φεύγουμε από το εμπειρικό το οποίο ολοένα και περιορίζεται ως πεδίο, διότι οι νέες συνθήκες που αντιμετωπίζονται δεν χωράνε στη σφαίρα του εμπειρικού και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να παρέχεται ένα είδος ασφάλειας στον αγρότη και επίσης να βελτιώνεται η ποιότητα του τελικού προϊόντος».
Επίσης, στο πεδίο της Πολιτικής Προστασίας, η χρήση των ολοκληρωμένων συστημάτων μετεωρολογικών προειδοποιήσεων δηλαδή μετεωρολογικών σταθμών οι οποίοι καταγράφουν διάφορα σημεία μιας συγκεκριμένης γεωγραφικής ενότητας, βοηθά τις υπηρεσίες να μπορούν να βλέπουν σε πραγματικό χρόνο τι επικρατεί στην εκάστοτε περιοχή έτσι ώστε να δρομολογούν τις ενέργειες για να αντιμετωπίσουν καιρικά φαινόμενα, έκτακτα και τακτικά. Όσο βελτιώνεται η ποιότητα των μετεωρολογικών υπηρεσιών στη χώρα μας, τόσο το πεδίο του «έκτακτου» περιορίζεται, καθώς γνωστοποιούνται οι συνθήκες που θα επικρατήσουν από νωρίς και οι υπηρεσίες είναι προετοιμασμένες για να αντιμετωπίσουν ένα σενάριο πχ, έντονων χιονοπτώσεων, ενώ γίνεται και καλύτερος εξορθολογισμός των δράσεων.
Τι μπορούν να κάνουν οι σταθμοί και πως χρησιμοποιούνται
Όπως επισημαίνει ο ιδιοκτήτης της «Στράβων», οι μετεωρολογικοί σταθμοί κυρίως καταγράφουν δεδομένα και δεν αποτελούν «εργαλείο» πρόγνωσης καιρού. «Μπορεί να δώσει μια εκτίμηση, ένας μετεωρολογικός σταθμός τουλάχιστον τα όργανα που δουλεύει η εταιρεία μας, σχετικά με τη διακύμανση της βαρομετρικής πίεσης, αλλά τέτοιου είδους εκτιμήσεις δεν είναι «εργαλείο», έτσι ώστε να πει κάποιος τι καιρό θα κάνει. Αντιθέτως, με την εγκατάσταση μετεωρολογικών σταθμών, στους ανθρώπους που δραστηριοποιούνται στο πεδίο της πρόγνωσης καιρού, είναι ένα χρήσιμο εργαλείο γιατί μετά το πέρας ενός σημαντικού χρονικού διαστήματος, ο σταθμός έχει ήδη δείξει το πως συμπεριφέρεται μια περιοχή κλιματολογικά. Οπότε, είναι ένα εργαλείο που δίνει γνώση και μέσω αυτής μπορεί κάποιος να ξέρει ότι πχ στην περιοχή Α στον κάμπο της Ημαθίας, η συμπεριφορά του καιρού είναι τέτοια, έτσι ώστε να έχει σημαντικότερες χιονοστρώσεις, σε σχέση με μια άλλη περιοχή του ίδιου κάμπου, που μπορεί πχ να επηρεάζεται από άλλα ρεύματα αέρα. Αυτό όμως αν δεν καταγραφεί με το πέρασμα του χρόνου, δύο τρεις χρονιές, δεν θα είμαστε σε θέση να το γνωρίζουμε».
Μετεωρολογικούς σταθμούς, εκτός από φορείς του δημοσίου, πανεπιστήμια, Τοπική Αυτοδιοίκηση κτλ, προμηθεύονται πλέον και νέοι αγρότες αλλά και ομάδες παραγωγών και συνεταιρισμοί.
Οι αγρότες, πέρα από την εγκατάσταση, θα χρειαστεί να συμβουλεύονται κάποιον γεωτεχνικό-γεωπόνο, εκτός αν από μόνοι τους είναι σε θέση να γνωρίζουν κάποια πράγματα περισσότερα για την καλλιέργεια που δραστηριοποιούνται. Ωστόσο πάντα, όπως σε όλα τα πράγματα, ένας επαγγελματίας είναι σε θέση να τους καθοδηγήσουν καλύτερα, ειδικά στα πρώτα βήματα. Με τον μετεωρολογικό σταθμό κάποιος, θα είναι σε θέση να βλέπει τις συνθήκες που επικρατούν, να κρατάει ιστορικό και να μπορεί στο μέλλον να συγκρίνει παραγωγές σε σχέση με τις συνθήκες που επικρατούσαν. Επίσης στα συστήματα της «Στράβων» και άλλων εταιρειών, υπάρχουν λογισμικά φυτοπροστασίας που συνοδεύουν τους σταθμούς.
Όπως λέει ο κ. Βασιλειάδης, καλλιέργειες που καλύπτει η εταιρεία του, είναι των πυρηνόκαρπων, του μήλου, του αχλαδιού, των ξηρών καρπών όπως το αμύγδαλο, το καρύδι και το φιστίκι και η καλλιέργεια του αμπελιού. Ο μετεωρολογικός σταθμός, ανάλογα με τις συνθήκες που καταγράφει, ενημερώνει με τα δεδομένα το λογισμικό, το οποίο δίνει εκτίμηση εκδήλωσης ασθενειών και ακάρεων για την εκάστοτε καλλιέργεια. Ανάλογα τις συνθήκες που επικρατούν στην περιοχή εγκατάστασης, ο αγρότης ή ο γεωπόνος θα μπορεί να βλέπει την Α ασθένεια ή έντομο σε τι στάδιο βρίσκεται, με βάση τη θερμοκρασία, τον αέρα, την υγρασία, ακόμη και την υγρασία των επιφανειών ή και να διαπιστώσει πόσες ώρες «κοιμήθηκε» το δέντρο στον χειμώνα κτλ, ώστε να μπορεί να εφαρμόσει καλύτερα τα προγράμματα καταπολέμησης.
Σύμφωνα με τον ιδιοκτήτη της «Στράβων» μια τέτοια επένδυση κάνει απόσβεση, γιατί δεν έχει ιδιαίτερο κόστος, (από 2.000 έως 5.000 ευρώ) και είναι σε θέση να αποτρέψει την καταστροφή της παραγωγής ενός αγρότη. «Διότι όταν κάποιος είναι αντιμέτωπος με τον καιρό και ο καιρός δημιουργεί ασθένειες στην καλλιέργεια, τότε είναι ένα «εργαλείο», όπως είναι το τρακτέρ που είναι πολύ πιο ακριβό και θα κάνει απόσβεση σε αρκετά χρόνια. Αυτό το «εργαλείο» θα σου κάνει απόσβεση ιδιαίτερα γρήγορα και είναι αυτό που λέμε κατεύθυνση προς τη γεωργία ακριβείας».
Επίσης, στον τουρισμό ένας μετεωρολογικός σταθμός μπορεί να βρει εφαρμογή κυρίως σαν υπηρεσία που προσφέρεται από ξενοδοχειακές μονάδες προς τους πελάτες τους, διότι τους δίνει καταγραφές όπως πχ, τι ηλιακή ακτινοβολία έχει, τι UV ακτινοβολία έχει την τρέχουσα στιγμή κτλ. Ακόμη, σε συνοδεία με κάμερες μπορεί να προωθηθεί τουριστικά μια περιοχή, μέσα από τις συνθήκες που επικρατούν αλλά και το τοπίο που έχει.
Εκτός από ξενοδοχεία, και η Τοπική Αυτοδιοίκηση μπορεί να εγκαταστήσει όργανα μέτρησης και κάμερες για να προωθήσει το τουριστικό προϊόν της περιοχής. Είτε αυτό είναι αγροτουρισμός, είτε θερινός, είτε χειμερινός τουρισμός.
Μετεωρολογικοί σταθμοί σε καλλιέργειες στην πράξη
Η παραγωγός καρυδιών Βιργινία Γρίβα, από την Αμφίκλεια Φθιώτιδας, θεωρώντας τον μετεωρολογικό σταθμό ως εργαλείο ευφυούς γεωργίας για την καλλιέργεια της, εγκατέστησε και χρησιμοποιεί ένα πλήρες σύστημα, που ήταν και το πρώτο που μπήκε πανελλαδικά σε καρυδεώνα και γενικότερα σε ξηρούς καρπούς.
Όπως λέει στο GRTimes, δεν είναι μόνο τα μετεωρολογικά δεδομένα τα οποία είναι σημαντικά, αλλά επειδή υπάρχουν και κάποια λογισμικά πρόβλεψης τα οποία είναι ανεπτυγμένα σε συνεργασία με το πανεπιστήμιο Davis της Καλιφόρνια που έχει βγάλει τις ποικιλίες καρυδιάς που καλλιεργεί, μπορεί να προβλέπει πιο εύκολα ασθένειες και εχθρούς.
Την ίδια στιγμή, ο μετεωρολογικός σταθμός βοηθά σε μια σειρά άλλες διαδικασίες, όπως το πότισμα, τα ραντίσματα κτλ. Η ίδια, εξηγεί χαρακτηριστικά:
«Δηλαδή πχ ο μετεωρολογικός σταθμός μετράει τη μεσοδιαπνοή. Μπορείς να ρυθμίσεις το πρόγραμμα άρδευσης μέσω αυτών των υπολογισμών, χωρίς ιδιαίτερο κόπο. Μπορείς να βλέπεις τον αέρα ώστε να ξέρεις αν είναι κατάλληλη στιγμή για να ψεκάσεις. Εννοείται ότι βλέπεις το επίπεδο των βροχοπτώσεων και έχουμε και ειδικά υγρασιόμετρα εδάφους τα οποία είναι εγκατεστημένα στο χωράφι και συνεργάζονται με τον σταθμό και σου λένε αν έχει επαρκή υγρασία στο έδαφος και αν θα πρέπει να αρχίσεις ή να σταματήσεις μια άρδευση. Επίσης μετράει θερμοώρες για το ψύχος, που παίζουν ρόλο στη σωστή ανάπτυξη των δένδρων. Είναι ένα σημαντικό εργαλείο».
Το σύστημα της κας. Γρίβα, υποστηρίζεται στο σέρβις από το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, ενώ τα δεδομένα του χρησιμοποιούνται και σε άλλες πλατφόρμες. Ο φορέας κάνει τη συντήρηση κάθε δύο χρόνια και επειδή υπάρχει και στο meteo αναρτημένο το link του σταθμού, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και από άλλους παραγωγούς στην περιοχή. Με αυτόν τον τρόπο, βοηθιούνται και οι συγκαλλιεργητές και το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών που κάνει καλύτερες προβλέψεις, αλλά και η ίδια η οποία πήρε καλύτερη μοριοδότηση στα σχέδια Βελτίωσης – γιατί είναι καινοτόμος τεχνολογία – και περισσότερες πιθανότητες έγκρισης του φακέλου υποψηφιότητας.
Όπως λέει η παραγωγός, το σύστημα της θέλει κάποια περίοδο εξοικείωσης αλλά δεν είναι κάτι πολύ δύσκολο για κάποιον άνθρωπο που έχει χειριστεί υπολογιστές και έχει μια μίνιμουμ εξοικείωση. Δεν χρειάζεται δηλαδή να είναι κάποιος ειδικός.
Σύμφωνα με την κα. Γρίβα, ένας μετεωρολογικός σταθμός βοηθάει πάρα πολύ την εμπειρική γεωργία, αλλά δεν μπορεί να την αντικαταστήσει σε καμία περίπτωση. «Θέλεις και επιτόπιους ελέγχους για κάποιες αποφάσεις. Ούτε παίρνει το λογισμικό μια απόφαση από μόνο του. Εσύ πρέπει να κρίνεις τι θα κάνεις. Απλά είναι ένα εργαλείο που σε βοηθάει να κάνεις καλύτερες επεμβάσεις, με μεγαλύτερη ακρίβεια, με λιγότερα φάρμακα, με πιο κατάλληλα φάρμακα στην πιο σωστή στιγμή. Δεν αντικαθιστά, αλλά βοηθάει» καταλήγει.
Το παράδειγμα χρήσης μετεωρολογικού σταθμού σε αγροτικό συνεταιρισμό
Ένα πλήρες σύστημα μετεωρολογικού σταθμού, εγκαταστάθηκε τον Νοέμβριο του 2017 από τα περίπου 150 μέλη του Αγροτικού Συνεταιρισμού Παλαιού Σκυλιτσίου Ημαθίας.
Όπως επισημαίνει στο GRTimes.gr το μέλος του Συνεταιρισμού, Γιώργος Κολτσίδας, η διαχείριση τέτοιων θεμάτων, συνήθως είναι λίγο δύσκολα κατανοητή από απλούς αγρότες. Υπάρχει όμως οπωσδήποτε μια μερίδα, νέων κυρίως, οι οποίοι προς το παρόν ενημερώνονται για θερμοκρασίες (ανώτερες-κατώτερες) τα χιλιοστά βροχής κτλ. «Μέχρι εκεί αντιλαμβάνονται οι περισσότεροι, αλλά από εκεί και πέρα υπάρχουν και εταιρείες που συνεργάζονται κυρίως με μεγάλους παραγωγούς που μπορούν να επεξεργαστούν περισσότερα δεδομένα» τονίζει.
Για τον σταθμό που έχει στήσει ο συνεταιρισμός, αναφέρει ότι έχει πολλές δυνατότητες, και διαθέτει αμερικανικά προγράμματα και όπως λέει, θα ήταν καλό να συνδεθεί πχ με κάποιο πανεπιστήμιο, με κάποιο ερευνητικό πρόγραμμα, ή κάποιον φορέα που θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί αυτά τα στοιχεία.
«Η χρησιμότητα είναι σημαντική. Από το πόσο χρειάζεται άρδευση ένα χωράφι, από το τι υγρασία χάνει το δέντρο από το φύλλωμα κτλ. Εξοικονομείς χρήματα, νερό, φυτοφάρμακα, ενώ ταυτόχρονα προστατεύεις τις καλλιέργειες και το περιβάλλον» υπογραμμίζει.
Σύμφωνα με τον κ. Κολτσίδα, οι μετεωρολογικοί σταθμοί είναι πλέον απαραίτητοι στη γεωργία, γιατί υπάρχουν σημαντικές αλλαγές στο κλίμα και η εγκατάσταση τέτοιων συστημάτων θα μπορούσε να φέρει πολλαπλά πλεονεκτήματα.
«Απλώς σε αυτό θα μπορούσαν να βοηθήσουν μεγάλες συνεταιριστικές οργανώσεις και ομάδες παραγωγών. Ακόμη και οι δήμοι θα μπορούσαν να βοηθήσουν τους αγρότες καθώς το μικροκλίμα της κάθε περιοχής είναι πάρα πολύ διαφορετικό και τα στατιστικά μπορούν να τα εκμεταλλευτούν και πιο αρμόδιοι άνθρωποι γιατί τα δεδομένα είναι πολύ σημαντικά σε ένα βάθος χρόνου» καταλήγει ο παραγωγός από την Ημαθία.
grtimes.gr
