Προτάσεις του ΤΕΕ/ΤΔΜ επί του περιεχομένου του οδηγού εφαρμογής του Προγράμματος «Νέο Εξοικονομώ».

Αξιότιμε κ. Υπουργέ,

Σε διαβούλευση έχει τεθεί εδώ και λίγες ημέρες ο οδηγός του Προγράμματος «Νέο Εξοικονομώ», με καταληκτική ημερομηνία επί της διαβούλευσης τη 17^η Σεπτεμβρίου και ήδη η αγορά αναμένει με ανυπομονησία την έναρξη του Προγράμματος, καθώς στη δύσκολη οικονομική συγκυρία που διανύουμε θα δώσει ανάσα σε εκατοντάδες επιχειρήσεις.

Εκ πρώτοις, διαπιστώνουμε αρκετές θετικές αλλαγές, σε σύγκριση με τα προηγούμενα προγράμματα. Οι σημαντικότερες από αυτές είναι:

1. Πολύ σωστά και εύστοχα αλλάζει ο χρόνος υποβολής των αιτήσεων και έτσι δίνεται στους ενδιαφερόμενους η δυνατότητα να υποβάλλουν τις αιτήσεις τους εντός 30 ημερών, και όχι εντός λίγων λεπτών.

2. Έχουν εισαχθεί κριτήρια επιλεξιμότητας (για πρώτη φορά) προσδίδοντας πιο αξιοκρατικό χαρακτήρα στην τελική επιλογή των ωφελούμενων.

3. Δίνεται ως προκαταβολή το 50% της επιχορήγησης, βελτιώνοντας σημαντικά την χρηματοροή της κατασκευής.

Ωστόσο, πολλές από τις αλλαγές που εισάγονται για πρώτη φορά, έχουν ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων στα γραφεία των Μηχανικών και θεωρούνται κατάφορα άδικες και σε πολλές περιπτώσεις παράλογες.

Η σημαντικότερη από αυτές είναι η εφεύρεση ενός «επιλέξιμου προϋπολογισμού», καθώς για την εκάστοτε υπό μελέτη ενεργειακή αναβάθμιση, απαιτείται να πραγματοποιηθούν οι εργασίες στο σύνολό τους, χωρίς να υπάρχει η δυνατότητα αφαίρεσης κάποιων. Ήδη ο συντελεστής 1,2 * αρ.Kwh/m2 * m2 κατοικίας ήταν ένας άδικος «κόφτης» και εντείνεται ακόμα περισσότερο η αδικία, καθώς μειώνεται ακόμα περισσότερο και γίνεται 0,9. Αυτό, όπως αντιλαμβάνεστε, σε μειωμένο επιλέξιμο προϋπολογισμό, σε σχέση με τον πραγματικό, μειώνει την πραγματική επιδότηση περαιτέρω, που τελικά μπορεί να είναι στην πραγματικότητα ακόμα και 30% σε σχέση με τα πραγματικά έξοδα των ιδιοκτητών. Αυτό βεβαίως αποτελεί αντικίνητρο για τη συμμετοχή κάποιου και τον οδηγεί στη μαύρη αγορά, καθώς είναι περισσότερο συμφέρον να αποφύγει τη γραφειοκρατία και τα τιμολόγια, από το να μπει σε κόπο και έξοδα, να προβεί σε ρυθμίσεις αυθαιρέτων και σε έκδοση ηλεκτρονικής ταυτότητας, σε έκδοση ενεργειακών πιστοποιητικών κ.α., για να επιδοτηθεί τελικά 30%.

Εξίσου άδικη είναι και η εισαγωγή συντελεστή βαρύτητας 50% στο ανοιγμένο κόστος εξοικονόμησης ενέργειας, που εξαρτάται τόσο από την εξοικονόμηση ενέργειας όσο και από το κόστος των παρεμβάσεων για την επίτευξη της εξοικονόμησης αυτής. Το κριτήριο αυτό θα οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια, σε αποτυχία τις αιτήσεις των μικρότερων πόλεων της Περιφέρειας, καθώς πρακτικά θα θέσει την αγορά, πανελληνίως, σε μια άτυπη δημοπρασία τιμών, που είναι άδικη για την Περιφέρεια και για τις μικρές επιχειρήσεις, που δε μπορούν να ανταγωνιστούν τις μεγάλες πολυεθνικές που εδρεύουν στις μεγάλες πόλεις στις τιμές.

Επίσης δίνεται πολύ μικρός συντελεστής βαρύτητας, μόλις 3%, στις παλιές κατασκευές, κάτι που επίσης θεωρούμε άδικο και παράλογο, καθώς η Περιφέρεια είναι γεμάτη από κύριες κατοικίες που κατασκευάστηκαν ακόμα και προ του 1955 και είναι αυτές που πρωτίστως χρήζουν ανάγκης ενεργειακής αναβάθμισης, ενώ παράλληλα μένουν εντελώς εκτός από τα μπόνους στη βαθμολογία οι παραδοσιακοί οικισμοί.

Επιπλέον, πολύ αρνητική, στην εφαρμογή του προγράμματος, κρίνεται η μείωση της επιλεξιμότητας από 1,2 σε 0,9 και 180€/τ.μ. Πρέπει να καταστεί σαφές ότι η μείωση της επιχορήγησης, προκειμένου με τον ίδιο προϋπολογισμό να οδηγηθούμε στην αύξηση των κατοικιών που θα ενταχθούν στο πρόγραμμα, είναι μάταιη. Σε μια Ελλάδα η οποία περνά τουλάχιστον μια δεκαετία οικονομικής ύφεσης και την τελευταία σχεδόν διετία βρίσκεται αντιμέτωπη με μια πρωτοφανή πανδημία, με τις τιμές των υλικών να έχουν αυξηθεί το τελευταίο εξάμηνο έως και 70%, κρίνεται απαραίτητη η αύξηση του προϋπολογισμού και σε καμία περίπτωση η μείωση των επιχορηγήσεων.

Εξίσου σημαντικό θεωρούμε ότι οι κατοικίες που ενοικιάζονται πρέπει να θεωρηθούν ως κανονικές κατοικίες για αυτούς που τις χρησιμοποιούν και να μην ‘’πέσουν’’ στο 40%, δεδομένου ότι συμμετέχουν στο ενεργειακό ισοζύγιο της Ελλάδας.

Επαναλαμβάνουμε τις πάγιες θέσεις του Τμήματός μας:

Ειδικά για την περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης:

Να δοθεί επιπλέον χρηματοδότηση 10%, λόγω της απολιγνιτοποίησης.

Ειδικά για την περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας:

Να αυξηθούν οι διαθέσιμοι πόροι του προγράμματος, λόγω του ιδιαίτερα κρύου και μεγάλου σε διάρκεια χειμώνα, ώστε να ενταχθούν περισσότερες κατοικίες στο Πρόγραμμα.

Στην παρούσα φάση, επίσης, πέρα από άδικη, καθώς εκ προοιμίου θεωρούνται οι ιδιοκτήτες των κατοικιών ή οι προσλαμβανόμενοι μηχανικοί ως «απατεώνες», θεωρείται ιδιαίτερα δύσκολη έως αδύνατη η εφαρμογή της κλήρωσης για το Β’ ΠΕΑ, δεδομένου ότι αρχικά πρέπει να ετοιμαστεί ένα μητρώο μηχανικών και να καθοριστεί με ποιο τρόπο και με ποια διαδικασία θα γίνεται κλήρωση, τι ασυμβίβαστα θα υπάρχουν, ποιοι και με ποια κριτήρια θα μπορούν να συμμετάσχουν κ.α. (η διαβούλευση τελειώνει 17/09/2021 και στο προσχέδιο αναφέρεται ως έναρξη του προγράμματος ο Οκτώβριος του 2021).

Τέλος, εκφράζουμε τον προβληματισμό μας σχετικά με τη χρησιμότητα της ηλεκτρονικής ταυτότητας κτιρίων, η οποία αδιαμφισβήτητα αποτελεί ένα ιδιαίτερο χρηστικό εργαλείο, τόσο για τους μηχανικούς όσο και τους ιδιοκτήτες, η εφαρμογή της οποίας, όμως, θέλει χρόνο και κόστος , στοιχεία τα οποία και δεν είναι εύκολα διαθέσιμα στα πλαίσια ενός προγράμματος εξοικονομώ.

Εν κατακλείδι, είναι πολύ σημαντικό σε αυτούς που στηρίζουν, εφαρμόζουν και λειτουργούν το πρόγραμμα «Εξοικονομώ – Αυτονομώ» στην Ελλάδα (διπλωματούχοι μηχανικοί), να δοθεί ο απαιτούμενος χρόνος για σωστή προετοιμασία σε λογικά και ανθρώπινα πλαίσια εργασίας ( τουλάχιστον 2 – μήνες από την δημοσίευση του τελικού κειμένου) προκειμένου να γίνει η κατάλληλη προετοιμασία αυτοψία επί τόπου– έλεγχο νομιμότητας – τυχόν υπαγωγή στο 4495/17 – σύνταξη Α΄ΠΕΑ και σεναρίου εξοικονόμησης ενέργειας – υποβολή πρότασης.

Πρότασή μας είναι, με βάση όλα τα παραπάνω:

α. Να αναθεωρηθούν τα κριτήρια επιλεξιμότητας και να καταργηθεί πλήρως ο συντελεστής του ανοιγμένου κόστους ενεργειακής αναβάθμισης.

β. Να καταργηθεί εντελώς ο κόφτης των 0,9 * αρ.Kwh/m2 * m2 κατοικίας και να επανέλθει η οροφή του προϋπολογισμού στα 250 ευρώ/τ.μ., κρατώντας και την παράλληλη των 28.000 ευρώ, έτσι ώστε να καλυφτεί 100% ένα σπίτι με καθαρή επιφάνεια <= 120,00 τ.μ.

γ. Να δοθεί μεγαλύτερο μπόνους στην παλαιότητα.

δ. Να δοθεί μπόνους πρόκρισης σε όσα νοικοκυριά έχουν εδώ και χρόνια ετοιμότητα ένταξης και λόγω έλλειψης χρόνου δεν κατάφεραν να υποβάλλουν επιτυχώς την αίτησή τους.

ε. Να δοθεί επιπλέον χρηματοδότηση σε κατοικίες που ανήκουν σε παραδοσιακούς οικισμούς.

στ. Να υπάρξει ειδική μέριμνα για τις περιοχές που βρίσκονται σε καθεστώς απολιγνιτοποίησης.

ζ. Να καταργηθεί η κλήρωση του Β’ ΠΕΑ.

η. Να δοθεί επαρκής χρόνος προετοιμασίας μέχρι την έναρξη του Προγράμματος.

θ. Να αυξηθούν οι αμοιβές των μηχανικών που ασχολούνται με την προετοιμασία του φακέλου του Προγράμματος.

Είμαστε πάντα στη διάθεσή σας για οτιδήποτε χρειαστείτε.