Μια ιστορία 4.000 ετών ξετυλίγεται στην θέση Πολεμίστρας Αιανής στην Κοζάνη, όπου η αρχαιολογική σκαπάνη φέρνει στο φώς νέα ευρήματα από την μέση εποχή του Χαλκού.
Η δημοσιογράφος Δέσποινα Αμαραντίδου σε ένα εξαιρετικό ρεπορτάζ αδημονεί να δώσει το πλήθος των πληροφοριών για αυτήν την έρευνα. Η παρουσίαση ιστορικών και αρχαιολογικών χώρων με λεπτομερή ενημέρωση από επιστήμονες και σε χρονική έκταση μεγαλύτερη από λίγα λεπτά είναι η απάντηση στην υποκουλτούρα που κατακλύζει την τηλεοπτική καθημερινότητα.
Οικισμοί και ταφικά ευρήματα αποκαλύπτονται, καθώς υποχωρούν τα νερά, λόγω των κλιματικών συνθηκών, παραπλεύρως του Αλιάκμονα στην τεχνητή λίμνη Πολυφύτου.
Για δεύτερη φορά έπειτα από 37 χρόνια, η Αρχαιολογική Υπηρεσία Κοζάνης επιλαμβάνεται ενός τιτάνιου έργου, σε μια μεγάλη έκταση. Η προϊσταμένη της αρχαιολογικής υπηρεσίας, και επικεφαλής της ανασκαφής, Αρετή Χονδρογιάννη, ξεναγεί τους τηλεοπτικούς επισκέπτες, σε ένα ταξίδι πίσω στον χρόνο.
Σύμφωνα με την κ. Χονδρογιάννη, στις όχθες της τεχνητής λίμνης Πολυφύτου από το 1985 και εξής πραγματοποιείται από την Εφορεία Αρχαιοτήτων εκτεταμένη σωστική αρχαιολογική έρευνα, η οποία περιλαμβάνει επιφανειακή έρευνα και σύντομες σωστικές ανασκαφές στους σημαντικότερους από τους άμεσα πληττόμμενους αρχαιολογικούς χώρους. Οι ανασκαφές διενεργούνται μόνο κατά τους φθινοπωρινούς μήνες που μειώνεται η στάθμη της λίμνης και αποκαλύπτονται τα αρχαιολογικά κατάλοιπα. Γύρω από τη λίμνη, κατά μήκος των δύο οχθών της και σε συνολικό μήκος 60 χλμ., έχουν εντοπιστεί μέχρι σήμερα περισσότεροι από 150 αρχαιολογικοί χώροι (οικισμοί και νεκροταφεία όλων των χρονικών περιόδων, με τους παλαιότερες θέσεις να ανάγονται στην αρχαιότερη νεολιθική περίοδο, γύρω στο 6.500 π.Χ.), οι οποίοι και πλήττονται από τα νερά της λίμνης που διαβρώνουν την περιοχή και διαλύουν τις αρχαιολογικές επιχώσεις. Τα ευρήματα που έχουν έρθει στο φως μέχρι σήμερα μαρτυρούν πανάρχαια, πυκνή και διαχρονική κατοίκηση της κοιλάδας του μέσου ρου του Αλιάκμονα, ιδιαίτερα του παραποτάμιου χώρου του.
Το 3.000 π.Χ. είχε δημιουργηθεί ένας προϊστορικός οικισμός, ο οποίος 1.000 χρόνια αργότερα μεταφέρθηκε σε άλλο σημείο, το οποίο τώρα ερευνάται, σημειώνει. Λόγω των συνεχών διαβρώσεων του εδάφους, αλλά και γιατί τα νερά παρασύρουν τα ευρήματα, το σωστικό πρόγραμμα της εφορίας καθίσταται πολύ σημαντικό.
Φέτος ανασκάφηκαν δυο κτίσματα αψιδωτά της μέσης εποχής του Χαλκού, καθώς και δυο τάφων που αποκαλύφθηκαν λόγω της υποχώρησης των υδάτων.
Ουδέν κακόν αμιγές καλού, αφού χάρη στην ξηρασία αποκαλύπτεται το παρελθόν.
Τα ευρήματα λειτουργούν συμπληρωματικά με εκείνα που βρέθηκαν το 1994.
Η επιβλέπουσα την ανασκαφή, αρχαιολόγος, Εύανθία Μαγγουρέτσιου, εξηγεί πως για δεύτερη φορά μετά το 1994 πραγματοποιείται μια σωστική ανασκαφή του εσωτερικού χώρου δυο κτισμάτων. Το 1994 είχαν αποκαλυφθεί τμήμα αψιδωτού κτηρίου με λιθόκτιστο θεμέλιο και κρηπίδα με την τεχνική του ψαροκόκαλου, καθώς και τμήμα νεότερου λίθινου περιβόλου, κατασκευασμένου με κάθετα τοποθετημένες πλάκες. Τα κτίσματα χρονολογήθηκαν στη Μέση Εποχή του Χαλκού.
Σύμφωνα με την κ. Μαγγουρέτσιου σε εκείνη την περίοδο όπως και την νεολιθική συνήθιζαν να θάβουν τα παιδιά τους κάτω από τα δάπεδα των οικιών, κάτι που δεν ίσχυε για μεγαλύτερους. Φέτος αποκαλύφθηκαν τρεις ταφές, μια εκ των οποίων ήταν ενός εφήβου τοποθετημένου σε εμβρυακή στάση εντός αγγείου. Ανάλογη ήταν και η ταφή ενός βρέφους, αλλά σε λάκκο.
Στην μελέτη που θα ακολουθήσει θα προσδιοριστούν περισσότερα χαρακτηριστικά και με μεγαλύτερη ακρίβεια η χρονολόγηση των ευρημάτων.
