Ο πλανήτης βρίσκεται, μετά από πολλά έτη ειρηνικής συνύπαρξης μεταξύ των ισχυρών, παρά τα αλληλοσυγκρουόμενα συμφέροντα, μπροστά στον κίνδυνο γενικευμένης σύρραξης, η οποία, αν συμβεί, θα έχει ολέθριες συνέπειες, όπως όλοι αντιλαμβανόμαστε. Ο όρος συμφέρον είναι σε ευρεία χρήση στη διπλωματική γλώσσα, η οποία, στον καιρό μας, έχει καταστεί αρκούντως ωμή, ώστε να μην αποκρύπτονται οι λόγοι αντιπαράθεσης. Καθώς έχουμε εισέλθει στην μεταϊδεολογική εποχή έχουν πάψει οι ιδεολογίες να προσφέρουν προσωπείο για συγκάλυψη των λόγων αντιπαλότητας. Παράλληλα και ο πατριωτισμός έχει απωθηθεί στο περιθώριο των κοινωνιών, καθώς η προπαγάνδα της παγκοσμιοποίησης, την οποία προωθούν οι ισχυροί συνετέλεσε στην εξασθένησή του. Όσο για τη θρησκευτική πίστη έχει ατονήσει στις χώρες, που αντιμάχονται στον πλανήτη για κυριαρχία όχι πλέον εδαφική, αλλά γαιοστρατηγική και οικονομική. Συνεπώς θα είναι αδύνατο να αποδοθεί πόλεμος του μέλλοντος σε λόγους θρησκευτικούς, εκτός και αν ο ισλαμικός κόσμος, που δεν φαίνεται σήμερα να τρομάζει τους ισχυρούς, αποτελέσει οδυνηρή έκπληξη όχι στο απώτερο μέλλον.
Οι αναλύσεις των ειδικών επί των αντιπαραθέσεων προσεγγίζουν το θέμα με εφόδιο την υλιστική ιδεολογία. Θεωρεί αυτή τον άνθρωπο προϊόν τυχαίων διεργασιών στην επιφάνεια του πλανήτη και την τάση για επικράτηση και κυριαρχία σύμφυτη προς τη φύση του. Αυτή η προσέγγιση δικαιολογεί πλήρως τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Βέβαια έρχονται οι αναλύσεις σε πλήρη αντίθεση προς τον άνθρωπο ως ηθική προσωπικότητα και υποχρεωμένο να υπερασπίζεται τα λεγόμενα πανανθρώπινα ιδανικά, όπως η ελευθερία, η δικαιοσύνη, η ειρήνη.
Για αγάπη δεν γίνεται λόγος στις αναλύσεις, επειδή παραπέμπει αυτή κατ’ ευθείαν στον θεάνθρωπο Ιησού Χριστό, τον άκρως ενοχλητικό για την ανάμειξή του στην ανθρώπινη ιστορία, ακόμη και όταν θεωρείται απλά και μόνο ως άνθρωπος. Βέβαια δεν υπήρξε ο πρώτος στην ιστορία, που πρόσφερε ηθική διδασκαλία, μέσω της οποίας οι κοινωνίες μπορούν να υπερβούν τη βαρβαρότητα και να δημιουργήσουν πολιτισμό. Ξεπέρασε όμως αναμφισβήτητα κατά πολύ κάθε ηθικό φιλόσοφο ή διαμορφωτή θρησκευτικής διδασκαλίας αποτελώντας το αιώνιο πρότυπο. Η εφαρμογή των εντολών Του συμβάλλει καθοριστικά όχι μόνο στην επίλυση των προσωπικών προβλημάτων και την ειρηνική συνύπαρξη με τους συνανθρώπους μας, αλλά και στην ειρηνική συνύπαρξη μεταξύ των λαών.
Βέβαια κατά καιρούς οι ασκήσαντες κριτική στη διδασκαλία του Χριστού χαρακτήρισαν αυτήν ουτοπία. Είναι φυσικό αυτό για ανθρώπους που θεωρούν το κακό σύμφυτο προς την ανθρώπινη φύση. Είναι όμως πράγματι σύμφυτο; Μόνο με βάση την πίστη στον Θεό μπορούμε να απαντήσουμε αρνητικά. Αλλά αυτό μας φορτώνει με τη βαρειά ευθύνη να πολεμούμε το κακό όχι βέβαια υπερασπιζόμενοι με λόγια και μόνο τα πανανθρώπινα ιδανικά, για τα οποία οι ισχυροί, διαχρονικά, κάνουν φιλολογικές αναλύσεις, αλλά επειδή είμαστε υποχρεωμένοι να το δείξουμε έμπρακτα ερχόμενοι ακόμη και σε σύγκρουση με τους ισχυρούς. Δυστυχώς όμως το κακό έχει λάβει τρομακτικές διαστάσεις λόγω ανυπαρξίας αντίστασης, καθώς οι πλείστοι έχουμε καταληφθεί από ιδιοτέλεια ή δειλία και συμπλέουμε με τους ισχυρούς δικαιολογώντας τις ενέργειές τους και τις πλέον εγκληματικές ή σιωπώντας.
Κατά καιρούς έγιναν προσπάθειες για συνεννόηση ανθρώπων και κοινωνιών προς επίλυση των διαφορών, όλες όμως κατέληξαν σε παταγώδη αποτυχία. Στην Παλαιά Διαθήκη περιγράφεται ο θεωρούμενος από πλείστους μύθος του πύργου της Βαβέλ, ο οποίος παρέμεινε ημιτελής. Θέλησαν τότε οι άνθρωποι, καθώς είχαν πληθύνει, πριν διασκορπιστούν να οικοδομήσουν κτίσμα, που θα έφθανε στον ουρανό. Ως τιμωρία δια την ύβριν, με την αρχαιοελληνική σημασία του όρου, υπέστησαν τη σύγχυση των γλωσσών ως κακώς ομονοήσαντες, σύμφωνα με ύμνο της Πεντηκοστής, δηλαδή επειδή συμφώνησαν για κακό σκοπό. Έκτοτε η αλαζονεία είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα του ανθρώπου. Κατά καιρούς οι ισχυροί συνάπτουν δήθεν συμμαχίες για την ειρηνική συνύπαρξη και στην πραγματικότητα υποτάσσουν τους άλλους στη θέλησή τους αρνούμενοι στην πράξη τα ίσα δικαιώματα και την ελευθερία τους. Αυτό συνέβη με την Αθηναϊκή συμμαχία και τη ρωμαϊκή αυτοκρατορία. Αυτό συνέβη, σε νεότερες εποχές με τις αποτυχημένες προσπάθειες σύμπηξης διεθνών οργανισμών, όπως η Κοινωνία των εθνών, ο ΟΗΕ, στον οποίο οι ισχυροί διαθέτουν αρνησικυρία (veto στα ελληνικά) και η Ευρωπαϊκή Ένωση, που ασφυκτιεί υπό τη γερμανική ηγεμονία. Αυτό συνέβη και με στρατιωτικούς σχηματισμούς «ειρήνης» όπως το ΝΑΤΟ και το Σύμφωνο της Βαρσοβίας.
Γιατί όμως, αν πράγματι το κακό είναι σύμφυτο με την ανθρώπινη φύση, ο άνθρωπος προσδοκά καλύτερο μέλλον; Πού στηρίζει τις ελπίδες του; Ασφαλώς αποπειράται να αυτοπαρηγορηθεί ή να παρηγορηθεί με τις εξαγγελίες των ισχυρών, οι οποίοι ποτέ δεν εξηγούν υπό ποιές προϋποθέσεις θα επιτευχθεί αυτό. Πάντως δεν επιτρέπεται στον σύγχρονο άνθρωπο να απευθυνθεί στον Ἀρχοντα της ειρήνης, ο οποίος, μας υπέδειξε τις ασφαλείς προϋποθέσεις για την επικράτησή δικαιοσύνης και ειρήνης. Είναι η διαρκής πάλη με τον προσωπικό εγωισμό, τον κακό εαυτό μας, τον άπληστο και διψώντα για κυριαρχία και απολαύσεις. Και στην πάλη αυτή αναδείχθηκαν πολλοί νικητές, τους οποίους η Εκκλησία προβάλλει ως αγίους και ο λαός τους τιμά. Η διδασκαλία του Χριστού δεν συνιστά ουτοπία. Εμείς αρνούμαστε να αγωνιστούμε για την εφαρμογή της στον προσωπικό βίο. Οι ασκούντες την εξουσία αποβαίνουν σατράπες, αντί να αποτελούν υπηρέτες του λαού, και οδηγούν όχι μόνο τη χώρα τους, αλλά και άλλες σε συμφορές, αναζητώντας πάντοτε αφορμές, να κρύψουν την απληστία τους και την ιδιοτέλειά τους.
Την ημέρα της Πεντηκοστής ακούγεται στους ιερούς ναούς το κοντάκιο:
Ότε καταβάς τας γλώσσας συνέχεε, διεµέριζεν έθνη ο Ύψιστος.
Ότε του πυρός τας γλώσσας διένειµε, εις ενότητα πάντας εκάλεσε.
Καί συµφώνως δοξάζοµεν τό Πανάγιον Πνεύµα.
Όσο πολεμούμε τον Άρχοντα της ειρήνης, που μας καλεί σε ενότητα, δεν θα παύουν οι αντιπαραθέσεις τόσο μεταξύ προσώπων, όσο και μεταξύ λαών, που θα σύρονται από τους ισχυρούς ως πρόβατα για σφαγή.
«Μακρυγιάννης»
