ΘΕΜΗΣ ΜΟΥΜΟΥΛΙΔΗΣ: Θέλω να χαιρετίσω και να συγχαρώ για την υπογραφή αυτού του συμφώνου συνεργασίας μεταξύ της Εθνικής Βιβλιοθήκης και της Βιβλιοθήκης της Βουλής των Ελλήνων. Είναι μια χειρονομία συνεργασίας δύο σημαντικών εθνικών φορέων, δύο σημαντικών βιβλιοθηκών. Ταυτόχρονα είναι μια αυτονόητη πράξη συνεργασίας και συνύπαρξης, η οποία καθυστερεί εδώ και χρόνια…
Με λύπη μου διαπιστώνω ότι ζούμε σε μια εποχή, αλλά φοβάμαι και σε μια χώρα που πιστεύει ότι οι βιβλιοθήκες και τα μουσεία είναι παρελθόν και αυτό είναι ένα τεράστιο πρόβλημα αντίληψης, καθώς, στην πραγματικότητα τα ανοιχτά μουσεία, οι ανοικτές βιβλιοθήκες, οι προσβάσιμες βιβλιοθήκες είναι μόνο μέλλον. Είναι θέμα κουλτούρας μιας κοινωνίας και πρέπει να το υπερασπιστούμε.
Σε περιόδους κρίσης, κάθε συζήτηση για τον πολιτισμό για κάποιους φαντάζει ως εκ του περισσού, ως μια πολυτέλεια, ενώ στην πραγματικότητα είναι μια πολύ μεγάλη ανάγκη. Ας καταλάβουμε ότι δύο από τις ελάχιστες δραστηριότητες που αντιπαλεύουν και αντιστέκονται σε κάθε έννοια παγκοσμιοποίησης είναι οι βιβλιοθήκες και τα μουσεία. Νομίζω ότι η περίοδος που διανύουμε, περίοδος κρίσης, είναι μια καλή στιγμή να επαναπροσδιορίσουμε τη λειτουργία διαφόρων φορέων, να συνειδητοποιήσουμε τη φτώχεια που διαθέτουμε ως κοινωνία, πόσο μάλλον σε αριθμούς, ως Πολιτεία, ως Κράτος σε σημαντικούς θεσμούς που βοηθούν την κοινωνία να φτάσει στο μέλλον.
Χαίρομαι ιδιαίτερα γιατί άκουσα αυτό, το οποίο μου λείπει εδώ και χρόνια: τον εθνικό σχεδιασμό για τις βιβλιοθήκες και τη δημιουργία εθνικού δικτύου βιβλιοθηκών. Το θεωρώ καθοριστικής σημασίας και νομίζω ότι αυτό θα βοηθήσει.
Όπως, όμως, σε κάθε χώρα υπάρχει μια Εθνική Βιβλιοθήκη ή σε κάθε Κοινοβούλιο υπάρχει μια Βιβλιοθήκη η οποία καταγράφει είτε τον πολιτισμό είτε την ιστορία, έτσι θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε, ότι σε κάθε Περιφέρεια, σε κάθε Περιφερειακή Ενότητα, σε κάθε πόλη υπάρχουν Βιβλιοθήκες οι οποίες καταγράφουν σημαντικά κομμάτια της Ελληνικής πραγματικότητας. Η Εθνική Βιβλιοθήκη και κυρίως το Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων θα πρέπει να γνωρίζουν – και προφανώς το γνωρίζουν – ότι υπάρχουν σημαντικότατες δραστηριότητες Βιβλιοθηκών στην περιφέρεια. Είναι νομίζω υποχρέωση και της Εθνικής Βιβλιοθήκης, αλλά και του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων να λειτουργήσουν στην κατεύθυνση της ενθάρρυνσης, της λειτουργίας και της ανάπτυξης αυτών των Βιβλιοθηκών, όχι μόνον στην κατεύθυνση της σύνδεσης.
Θα πω ένα παράδειγμα – παρότι δεν συνηθίζω να μιλώ για την περιοχή την οποία εκπροσωπώ, δηλαδή την Περιφερειακή Ενότητα Κοζάνης- Η Κοζάνη διαθέτει μια από τις ιστορικότερες Βιβλιοθήκες στην Ελλάδα, την Κοβεντάρειο Βιβλιοθήκη, η οποία τυγχάνει να μετεγκαθίσταται μέσα στο έτος 2017 σε ένα συγκλονιστικό, σύγχρονο κτίριο, όπου μπορεί να φιλοξενηθεί όχι μόνον η ιστορία, αλλά και το μέλλον μιας πόλης. Εδώ, λοιπόν, συναντάμε ορισμένα προβλήματα, όπως μια τρομακτική γραφειοκρατία με το πώς κινείται όλος αυτός ο μηχανισμός. Με χαρά άκουσα για τους 44 διορισμούς των εξειδικευμένων ανθρώπων που προχωρήσατε. Προφανώς, τα Κέντρα Λήψης Αποφάσεων παραμένουν Αθηνοκεντρικά και εύκολα ή δύσκολα προσλαμβάνουν 44 εξειδικευμένους νέους επιστήμονες και αυτό είναι σημαντικό, όμως, θα πρέπει να ισχύει το ίδιο και για την περιφέρεια. Αυτό οφείλει να το εξετάσει το Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων καθώς και το Υπουργείο εσωτερικών. Είναι πολύ σημαντικό να καταλάβουμε και να συνειδητοποιήσουμε ως Κράτος, ως Κυβέρνηση, ως κουλτούρα ότι θα πρέπει να διευκολύνονται, κυρίως, οι δραστηριότητες στην Ελληνική Περιφέρεια. Γιατί δεν μπορεί να υπάρξει κανενός είδους πολιτιστική ή οικονομική ανάπτυξη, αν δεν υπάρξει αναπτυγμένη Ελληνική Περιφέρεια. Το μοντέλο του Αθηνοκεντρικού Κράτους δεν εμφανίζεται πουθενά στον σύγχρονο πολιτισμό. Είμαστε από τις ελάχιστες χώρες – για να μην πω η μόνη – που πιστεύει ότι αναπτύσσοντας ένα Κέντρο, πολλές φορές προκλητικά, θα φτάσει κάπου. Η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Αναπτύσσοντας την Ελληνική Περιφέρεια σε όλους τους τομείς -στον τομέα του πολιτισμού, στον τομέα των οικονομικών δραστηριοτήτων – μπορούμε να ελπίζουμε ότι θα έχουμε κάποτε μια πραγματικά αναπτυγμένη Εθνική οικονομία.
Κλείνοντας αυτήν την πολύ ωραία συνάντηση, την οποία χαιρετίζω εξαρχής και απευθυνόμενος στο Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων λέω ότι θα πρέπει να τολμήσει να αξιολογήσει τις προτεραιότητές του -θα τολμούσα να αναφέρω παραδείγματα τα οποία με προκαλούν ως επιλογές του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, αλλά δεν θα το κάνω τώρα – και να προτάξει τη λειτουργία άλλων θεσμών, άλλων δραστηριοτήτων που μπορεί πραγματικά να συμβάλουν στην ανάπτυξη της έννοιας της Εθνικής Παιδείας – μια από αυτές είναι οι Βιβλιοθήκες.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΗΣ (Καθηγητής Α.Π.Θ., Γενικός Γραμματέας Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων): Για θετικό λόγο παίρνω τον λόγο. Καταρχάς, να σας πω ότι έχουμε στείλει – ακριβώς για να καλύψουμε εκ των ενόντων, βέβαια, και όπως είναι τα πράγματα – περίπου 60 άτομα αποσπασμένους σε Βιβλιοθήκες σε όλη τη Χώρα, καθώς και 30 περίπου άτομα – αν δεν κάνω λάθος – πάλι εκπαιδευτικούς στα Γενικά Αρχεία του Κράτους και σε διάφορες Περιφερειακές Ενότητες που υπάρχουν εκεί. Αυτό, όμως, που είναι μια πραγματικότητα – και πρέπει να το πούμε – είναι ότι τουλάχιστον 15 χρόνια έχει να προκηρυχθεί διαγωνισμός για προσλήψεις εξειδικευμένου προσωπικού στις Βιβλιοθήκες και στα Γενικά Αρχεία του Κράτους και επομένως το να μην έχουμε Βιβλιοθηκονόμους ή άτομα που ασχολούνται με τη διατήρηση των Αρχείων δεν είναι κάτι από το οποίο μπορούμε να ξεφύγουμε εύκολα – διότι δεν είναι θέμα να στείλουμε έναν εκπαιδευτικό να κάνει τη δουλειά του Βιβλιοθηκονόμου καθότι δεν μπορεί να την κάνει – για αυτόν τον λόγο περίπου το καλοκαίρι κάναμε μια συνάντηση με τον τότε Υπουργό Διοικητικής Μεταρρύθμισης, κ. Βερναρδάκη – τώρα πρέπει να το επικαιροποιήσουμε και με την κυρία Γεροβασίλη – για να προκηρυχθούν 500 θέσεις, από τις οποίες οι 300 είναι θέσεις Βιβλιοθηκονόμων για τις Βιβλιοθήκες όλης της Χώρας, συμπεριλαμβανομένης της Εθνικής, ώστε να καλύψουν, τουλάχιστον, τις κενές οργανικές θέσεις που υπάρχουν αυτήν τη στιγμή, οι οποίες καλύπτονται με λάθος τρόπο και 200 οργανικές θέσεις για τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, δηλαδή ένα σύνολο εξειδικευμένων θέσεων 500 ατόμων, για να καλύψουμε Βιβλιοθηκονόμους και εξειδικευμένους ανθρώπους που πρέπει να διαφυλάξουν τα Αρχεία μας.
Αυτή τη στιγμή, όμως, είναι μια κουβέντα για την οποία πρέπει να πάρουμε το «πράσινο φως», όπως γνωρίζετε, και με τις διαπραγματεύσεις κ.λπ. που γίνονται. Είμαστε σε αυτό και αυτός είναι ο στόχος του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων – να το ξέρετε. Δεν πρέπει, δηλαδή, μόνον, να κοιτάμε τα σχολεία κ.λπ., αλλά πρέπει να κοιτάμε και τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, τις Βιβλιοθήκες και όλον αυτόν τον πλούτο που έχει το Υπουργείο Παιδείας ως εποπτευόμενους φορείς και διαχειρίζεται – και θα γίνει αυτό. Από ό,τι μου είπε τώρα ο Δρ. Τσιμπόγλου είναι σε συμφωνία η Κοβεντάρειος Βιβλιοθήκη, οπότε θα έχουμε και από εκεί συνέργειες.
ΘΕΜΗΣ ΜΟΥΜΟΥΛΙΔΗΣ: Χαίρομαι για τη δήλωσή σας. Οφείλουμε να καταλάβουμε όλοι – και κυρίως το Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων ή κάποια νευραλγικά Υπουργεία που μπορούν να το κάνουν ή ακόμα η Βιβλιοθήκη της Βουλής- ότι χρειαζόμαστε την αισιόδοξη εκδοχή της πραγματικότητας. Θα ήθελα από το συγκεκριμένο Υπουργείο στο οποίο πολλά ελπίζει η Ελληνική κοινωνία, να βλέπει την πολιτική του από το μέλλον και όχι από το παρελθόν. Είναι πολύ σημαντικό να δούμε αυτό που σήμερα επιλέγουμε να έρχεται από το μέλλον και όχι από μια διαχειριστική αντίληψη. Αυτό πρέπει να γίνει πλέον μια καθημερινή πραγματικότητα, γιατί, δυστυχώς, η Ελληνική κοινωνία σφαδάζει και χειμάζεται και δεν της αξίζει να μην «βλέπει φως» στο βάθος.
