Κυρίαρχη στρατηγική «Από το Αγρόκτημα στο πιάτο» – Οι προκλήσεις της νέας κοινής αγροτικής πολιτικής – Προτεραιότητα η ποιοτική γεωργία κι η διαφύλαξη της δημόσιας υγείας (Γράφει ο Κ. Μιμίκος)

Πριν από λίγες μέρες οι υπουργοί γεωργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης πραγματοποίησαν διαδικτυακή ανταλλαγή απόψεων σχετικά με τη νέα στρατηγική στο γεωργικό τομέα με το τίτλο «Από το Αγρόκτημα στο Πιάτο».

Είναι από τους νέους όρους που πρόκειται να μπουν στη ζωή μας και θα κυριαρχήσουν το επόμενο διάστημα, κυρίως κατά τη νέα προγραμματική περίοδο 2021-2027 και τη Νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική.

Θα τον συναντάμε επίσης με τον αγγλικό όρο «Farm to Fork» ή ως συντομογραφία «F2F»

Η νέα αυτή στρατηγική για την αγροδιατροφή μαζί με τη στρατηγική για τη βιοποικιλότητα ευθυγραμμίζονται πλήρως με την Ευρωπαϊκή Πράσινη συμφωνία και θα μπουν στη ζωή μας είτε το θέλουμε είτε όχι.

Κι αυτό γιατί, από τη μια όλες οι χώρες της Ε.Ε. ακολουθούν τους κανόνες του θεσπίζονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και από την άλλη, το σημαντικότερο, να αποτελέσει το αντίδοτο στην πρόσφατη υγειονομική κρίση και κάθε άλλη κρίση που θα απειλήσει στο μέλλον την Ευρώπη και το πλανήτη γενικότερα.

Παρόμοιες προσπάθειες, για άλλους βέβαια λόγους, είχαν ξεκινήσει στη χώρα μας χωρίς τη παρέμβαση της Ε.Ε.. Να θυμηθούμε τη πρωτοβουλία «Από το Χωράφι στο Ράφι» και το κίνημα «ΧΩΡΙΣ ΜΕΣΑΖΟΝΤΕΣ», οι οποίες όμως δεν έγιναν θεσμός, ούτε είχαν τη νομοθετική κάλυψη που απαιτούνταν και τελικά ατόνησαν.

Αποτελεί λοιπόν μια ευκαιρία, ίσως τη μοναδική στη φάση που βρίσκεται η Ελληνική οικονομία και η Ελληνική γεωργία, να συζητηθεί στα σοβαρά ο στρατηγικός προσανατολισμός της αγροτικής παραγωγής για τα επόμενα χρόνια.

Με δεδομένα τα διαρθρωτικά χαρακτηριστικά της ελληνικής γεωργίας, ο στρατηγικός μας προσανατολισμός, θα πρέπει να στοχεύει στη παραπάνω κατεύθυνση. Στόχος που αφενός οδηγεί στη βελτίωση από άποψη αποδοτικότητας του μοντέλου μαζικής παραγωγής και αφετέρου στη σταδιακή μετατόπιση προς το μοντέλο της διαφοροποιημένης παραγωγής προϊόντων ποιότητας και ταυτότητας, γεωγραφικών ενδείξεων και οργανικής γεωργίας, ασφάλειας και πιστοποίησης, που χαρακτηρίζεται τελικά από υψηλές τιμές. Προϊόντα στα οποία ακόμα και η υγειονομική κρίση έδειξε ότι αποτελούν το συγκριτικό πλεονέκτημα της ελληνικής γεωργίας.

Δυστυχώς, η κρίση της πανδημίας έφερε και πάλι στο προσκήνιο τη συζήτηση για τις επιπτώσεις της «ανάπτυξης» και του εντατικού-βιομηχανικού μοντέλου γεωργίας, στο κλίμα και το περιβάλλον αλλά και στην εκδήλωση νέων ασθενειών, όπως του Covid-19.

Αν υπάρχει όμως ένας φόβος σχετικά με την ανταπόκριση των Ελλήνων αγροτών, είναι γιατί ο πρωτογενής τομέας, ειδικά στη χώρα μας, έχει τα χαμηλότερα ποσοστά κέρδους σε σχέση με άλλους τομείς της οικονομίας και μάλιστα στους περισσότερους κλάδους, αρνητικά οικονομικά αποτελέσματα!

Το σημαντικότερο όμως δεν είναι αυτό. Είναι η ανεπαρκής ή καλύτερα η ανύπαρκτη οργάνωση του αγροτικού κόσμου. Και τέτοια μέτρα και στρατηγικές απαιτούν, οργάνωση, συνεργασία, ανιδιοτέλεια και αλτρουισμό.

Με λίγα λόγια, ο αγροτικός κόσμος «καλείται να κάνει περισσότερα, με τα λιγότερα». Και επειδή, για την εφαρμογή αντίστοιχων πολιτικών απαιτούνται και οι ανάλογοι πόροι, στην ίδια διάσκεψη των υπουργών, τέθηκε για πρώτη φορά επίσημα ένα αρχικό πλάνο του προυπολογισμού της Νέας ΚΑΠ και του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου για την επόμενη προγραμματική περίοδο, ένα θέμα που θα συζητηθεί πολύ ακόμα μέχρι την οριστικοποίησή του.

Και λίγα νούμερα που είδαν το φως της δημοσιότητας για πρώτη φορά.

• Η Νέα ΚΑΠ θα είναι μειωμένη, σύμφωνα με πρόταση της Ευρωπαικής Επιτροπής, κατά 8,8% (περίπου 350 δις ευρώ),

• Θα δοθεί επίσης συμπληρωματική ενίσχυση περίπου 16,5 δις ευρώ (για την Ελλάδα αντιστοιχούν περίπου 1 δις ευρώ), για την ανάκαμψη του τομέα εξαιτίας της υγειονομικής κρίσης.

Συνεπώς προκύπτει ότι οι νέοι πόροι για τον αγροτικό τομέα θα είναι αυξημένοι κατά 2,2% σε σχέση με τη προηγούμενη προγραμματική περίοδο!

Ωστόσο, αυτά τα χρήματα θα διατεθούν με βάση τις συγκεκριμένες κατευθύνσεις και τις συγκεκριμένες προτεραιότητες, τις οποίες θα πρέπει να τηρήσει η χώρα μας και ο αγροτικός κόσμος.

Μιμίκος Κώστας

Γεωπόνος Τ.Ε.

Υσ. Ως συμβολή στο διάλογο για το σχεδιασμό της μεταλιγνιτικής εποχής που βρίσκεται σε εξέλιξη.