Στάθης Κωνσταντινίδης, Βουλευτής Π.Ε. Κοζάνης, Εισηγητής στο Σχέδιο Νόμου του Υπουργείου Εσωτερικών για το Σύστημα Εσωτερικού Ελέγχου του Δημόσιου Τομέα, τον Σύμβουλο Ακεραιότητας στη δημόσια διοίκηση και άλλες διατάξεις για τη δημόσια διοίκηση και την τοπική αυτοδιοίκηση

Αγαπητές φίλες και φίλοι,

Τις προηγούμενες ημέρες είχα την τιμή, ως εισηγητής της πλειοψηφίας, να υποστηρίξω την ψήφιση του Σχεδίου Νόμου του Υπουργείου Εσωτερικών, για την εισαγωγή στους φορείς της Δημόσιας Διοίκησης των θεσμών του Εσωτερικού Ελέγχου και του Συμβούλου Ακεραιότητας, αλλά και τη νομοθέτηση ρυθμίσεων για τη Διοίκηση και την Τοπική Αυτοδιοίκηση, που επιλύουν πολλά και χρονίζοντα προβλήματα.

Το νομοσχέδιο εισήχθη στην Ολομέλεια στις 14.4.2021, όπου ψηφίστηκε κατά πλειοψηφία.

(μπορείτε να δείτε εδώ την εισήγησή μου: )

Κατά την ψήφιση, υπεβλήθη ένσταση αντισυνταγματικότητας από την αξιωματική αντιπολίτευση, την οποία αντέκρουσα για την πλειοψηφία, και η οποία τελικά απορρίφθηκε.

(μπορείτε να δείτε εδώ την τοποθέτησή  μου στην ένσταση αντισυνταγματικότητας του ΣΥΡΙΖΑ: https://youtu.be/XbLu7aDHHyM )

Στη δευτερολογία μου επισήμανα τις αντιφάσεις του ΣΥΡΙΖΑ κατά την κοινοβουλευτική διαδικασία. (βλ.  εδώ https://youtu.be/bnSaYeEmwxY )

Σύνοψη του νομοσχεδίου:

Το νομοσχέδιο αναπτύσσεται σε 7 μέρη, και συνολικά σε 62 άρθρα, από τα οποία τα πρώτα 30 αλλά και εκείνα του 6^ου μέρους, αναφέρονται στον Εσωτερικό Έλεγχο και στον Σύμβουλο Ακεραιότητας.

Α) Ο ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ

• Τι είναι ο Εσωτερικός Έλεγχος; Είναι η ανεξάρτητη, συμβουλευτική και διαβεβαιωτική υπηρεσία, σχεδιασμένη για να βελτιώνει τις λειτουργιές του φορέα, μέσω της αξιολόγησης και αναβάθμισης των διαδικασιών διαχείρισης κινδύνων και των συστημάτων διακυβέρνησης.
• Τι κάνει το Σύστημα Εσωτερικού Ελέγχου; Είναι ένα σύστημα σχεδιασμένο για να παρέχει εύλογη διαβεβαίωση για την αποτελεσματικότητα των επιχειρησιακών λειτουργιών του φορέα, την αξιοπιστία των οικονομικών και λοιπών αναφορών και τη συμμόρφωση στο κανονιστικό πλαίσιο.
• Πως διαρθρώνεται ο Εσωτερικός έλεγχος σε έναν φορέα; Το Σύστημα Εσωτερικού Ελέγχου διαρθρώνεται σε 3 γραμμές ρόλων: α) τους υπαλλήλους, β) τα μονοπρόσωπα ή συλλογικά όργανα, και γ) τη Μονάδα Εσωτερικού Ελέγχου, η οποία ελέγχει τις 2 πρώτες, για να διαβεβαιώσει τη διοίκηση ότι οι μηχανισμοί του Συστήματος λειτουργούν επαρκώς και αποτελεσματικά.
• Πως λειτουργεί η Μονάδα Εσωτερικού Ελέγχου σε έναν φορέα; Η Μ.Ε.Ε. είναι ανεξάρτητη και η ανεξαρτησία της διασφαλίζεται με την υπαγωγή της απευθείας στον επικεφαλής του φορέα, καθώς και με τη σύσταση της Επιτροπής Ελέγχου. Οι Εσωτερικοί Ελεγκτές δεν εμπλέκονται στη διοίκηση και δεν έχουν επιχειρησιακά καθήκοντα.
• Τι κάνει η Επιτροπή Ελέγχου; Η Επιτροπή Ελέγχου, εποπτεύει τις εργασίες της Μονάδας Ελέγχου, διασφαλίζει την ποιότητα του έργου της και εγγυάται ότι οι συστάσεις της λαμβάνονται υπόψη από τον επικεφαλής του φορέα. Πρόκειται για καινοτόμο, ανεξάρτητο σώμα, που απαρτίζεται από τρία μέλη, εκ των οποίων ένα με ελεγκτική εμπειρία, που προέρχονται από άλλους φορείς και δεν έχουν σχέση εξαρτημένης εργασίας με τον ελεγχόμενο φορέα.
• Πως συστήνεται η Μονάδα Εσωτερικού Ελέγχου; Στα Υπουργεία σε επίπεδο Διεύθυνσης και στους άλλους φορείς ανάλογα με τη δομή τους. Στους φορείς, στις Ανεξάρτητες Αρχές, και στους ΟΤΑ, με κριτήρια τον αριθμό των υπαλλήλων και το ύψος του προϋπολογισμού. Όταν κάποιοι φορείς δεν έχουν τη δυνατότητα να συστήσουν ξεχωριστή Μονάδα, μπορούν να συστήσουν κοινή. Όταν κρίνεται απαραίτητη, μπορεί να ζητηθεί η συνδρομή επαγγελματιών εκτός του φορέα ή να υπαχθεί ο φορέας στη Μονάδα Εσωτερικού Ελέγχου του εποπτεύοντος  φορέα και σε εξαιρετικές περιπτώσεις, να δοθεί στο σύνολό της σε εξωτερικό συνεργάτη.
• Περαιτέρω: Καθορίζονται αναλυτικά οι εγκριτικές υποχρεώσεις του επικεφαλής του φορέα. Προβλέπονται εκτεταμένες αρμοδιότητες για τον Προϊστάμενο της Μονάδας Ελέγχου. Ορίζονται τα της στελέχωσής της και ότι τα μέλη της με καθήκοντα Ελεγκτή υποχρεούνται, εντός 12μήνου, να λάβουν πιστοποιητικό επάρκειας, εκτός εάν διαθέτουν κάποιο αντίστοιχο. Προβλέπεται ότι το ΕΚΔΔΑ οργανώνει ειδικό πρόγραμμα ελεγκτικής επάρκειας, για την πιστοποίηση ήδη υπηρετούντων και  νέων  ελεγκτών. Ορίζονται οι επιχειρησιακοί στόχοι και οι αρμοδιότητες της Μονάδας Ελέγχου.
• Ακολούθως, προβλέπεται Κανονισμός Λειτουργίας της Μονάδας και Κώδικας Δεοντολογίας των Εσωτερικών Ελεγκτών, κατά τα  διεθνή  πρότυπα.
• Επιπλέον, καθιερώνονται η κατάρτιση Ετήσιου Προγράμματος Εργασιών, η παρακολούθηση υλοποίησης των συστάσεων του Εσωτερικού Ελέγχου και το ετήσιο Πρόγραμμα Αξιολόγησης και Βελτίωσης Ποιότητας του φορέα.
• Τέλος, αναφέρονται οι φορείς που επιφορτίζονται με τον συντονισμό, την παρακολούθηση και την αξιολόγηση της λειτουργίας των Μονάδων Εσωτερικού Ελέγχου και οι αρμοδιότητές τους σε αυτό το πλαίσιο.
• Από τις διατάξεις του Νομοσχεδίου είναι εμφανής η συστηματική δουλειά, το πλέγμα των προβλέψεων, η συνεκτική αλληλουχία των διαδικασιών, τα πολλαπλά ελεγκτικά στάδια, τελικά η πληρότητα του νέου θεσμικού πλαισίου για τον Εσωτερικό Έλεγχο.
• Οι αιτιάσεις των κομμάτων που καταψήφισαν το Σ/Ν ακόμα και επί της αρχής, αποδείχθηκαν προσχηματικές και με υποχρέωσαν να πω ότι η αντιπολίτευση και ιδίως η αξιωματικής έψαχνε ψύλλους στ’ άχυρα για να εναντιωθεί στη νομοθετική πρωτοβουλία!

Β) Ο ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΑΚΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ

• Τι είναι ο Σύμβουλος Ακεραιότητας; Είναι θεσμός που εισάγεται για πρώτη φορά στη χώρα μας, αλλά έχει διεθνή εμπειρία και  αποδοχή. Αποτελεί συνεργάτη των εργαζομένων, με ρόλο υποστηρικτικό, ενημερωτικό και συμβουλευτικό. Στοχεύει στην αντιμετώπιση περιστατικών εκφοβισμού, ηθικής και σεξουαλικής παρενόχλησης των υπαλλήλων αλλά και σύγκρουσης  συμφερόντων. Ασκεί διαμεσολάβηση ή παραπέμπει τέτοια συμβάντα στα αρμόδια ελεγκτικά ή πειθαρχικά όργανα, αφού δεν ασκεί ο ίδιος πειθαρχικό έλεγχο. Συνεργάζεται με τη Διοίκηση και τη Μονάδα Εσωτερικού Ελέγχου και διατυπώνει προτάσεις για τη βελτίωση των μηχανισμών πρόληψης και αποτροπής παραβιάσεων  ακεραιότητας.
• Στο νόμο προβλέπεται: Η σύσταση Μητρώου Συμβούλων Ακεραιότητας, η πιστοποίησή τους, που γίνεται από το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης, οι προϋποθέσεις για την κατάληψη θέσης Συμβούλου Ακεραιότητας και η διαδικασία επιλογής, μετά από πρόσκληση από την Εθνική Αρχή Διαφάνειας, με κριτήρια αξιολόγησης που ενσωματώνονται σε αυτήν, από τριμελή επιτροπή. Εξάλλου, τίθενται αυστηροί περιορισμοί, και έκπτωση, ακόμα και σε περίπτωση άσκησης ποινικής δίωξης σε βάρος του για συγκεκριμένα αδικήματα.

• Πρόκειται, λοιπόν, για θεσμό στήριξης των υπαλλήλων, αποφόρτισης του εργασιακού περιβάλλοντος, και αποτροπής έκνομων συμπεριφορών.
• Ανεξήγητη, λοιπόν και πάλι, η άρνηση και η προσπάθεια των κομμάτων της αντιπολίτευσης να  λοιδορήσουν τον συγκεκριμένο καινοτόμο θεσμό.

Γ) ΑΛΛΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ

Με τις άλλες  διατάξεις του Σ/Ν επιλύονται ζητήματα στη Διοίκηση και την Τοπική  Αυτοδιοίκηση, όπως:

• Η δυνατότητα στους υπαλλήλους ΙΔΑΧ των ΟΤΑ α’ βαθμού να επιλεγούν σε θέσεις Γενικών Διευθυντών.
• Η νομική κάλυψη δημοσίων υπαλλήλων.
• Η παροχή δυνατότητας σε υπαλλήλους εκλεγμένους στην τοπική αυτοδιοίκηση να μετατεθούν ή αποσπαστούν στην πλησιέστερη υπηρεσία του τόπου όπου εξελέγησαν, ακόμα και αν υπηρετούν σε παραμεθόρια περιοχή.
• Η αυστηρότερη πειθαρχική αντιμετώπιση εγκλημάτων κατά της γενετήσιας ελευθερίας και ζωής.
• Διευκολύνσεις για την κινητικότητα των υπαλλήλων.
• Η επίλυση του θέματος της προσωπικής διαφοράς για τους δημοτικούς αστυνομικούς.
• Η παροχή διαχειριστικής ευελιξίας στους ΟΤΑ για την εύρυθμη λειτουργία τους και την αντιμετώπιση αναγκών λόγω της πανδημίας.
• Η επέκταση της ρύθμισης για το προνόμιο της εντοπιότητας που είχε αναγνωριστεί στην ΠΕ Κοζάνης, με την αποδοχή σχετικής πρότασής μου (βλ. εδώ https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=2215844455217314&id=100003753441626 ) κατά την ψήφιση του Ν. 4765/2021 και στις υπόλοιπες περιοχές σε απολιγνιτοποίηση.

Οι ενστάσεις της αντιπολίτευσης και ιδίως της αξιωματικής, εντοπίστηκαν:

Στο άρθρο 38 που παρέχει αναγκαίες αρμοδιότητες στις Οικονομικές Επιτροπές Δήμων και Περιφερειών, για την κυβερνησιμότητα των  ΟΤΑ.

Στο άρθρο 48, που παρέχει τη δυνατότητα σε μηχανικούς ΠΕ και ΤΕ που εργάζονται με σύμβαση εργασίας ΙΔΑΧ, για την προσυπογραφή εγγράφων  αρμοδιότητάς  τους. Για την οποία, μάλιστα ρύθμιση, ο εκπρόσωπος της ΚΕΔΕ εισηγήθηκε την επέκτασή της σε όλες τις ειδικότητες.

Και τέλος, για το άρθρο  54, για το Διορισμό μέλους Ανεξάρτητης Αρχής σε θέση υψηλότερης βαθμίδας για πλήρη θητεία, για το οποίο, μάλιστα, ο ΣΥΡΙΖΑ κατέθεσε ένσταση αντισυνταγματικότητας.

Συμπεράσματα

Οι αιτιάσεις της αντιπολίτευσης, αποδείχθηκαν αβάσιμες και προσχηματικές. Η καταψήφιση, επί της αρχής, ενός νομοσχεδίου που κατατείνει:

 – στην ενίσχυση των διοικήσεων και των εργαζομένων σε δημόσιους φορείς και τελικά στη βελτίωση των υπηρεσιών προς τον πολίτη,

 – στην εξοικονόμηση πόρων για τον φορολογούμενο, και

 – στην πάταξη φαινομένων διαφθοράς,

και μάλιστα από κόμματα που διατείνονται ότι υπερασπίζονται τον Δημόσιο Τομέα, συνιστά εναντίωση στην πρόοδο.

• Μεσούσης της διαδικασίας, προέκυψε το ζήτημα για την άρση των περιορισμών στην άσκηση του εκλογικού δικαιώματος  κατοίκων του  εξωτερικού.  Για μία ακόμα φορά η αξιωματική αντιπολίτευση εκτέθηκε ανεπανόρθωτα.

• Η κυβέρνηση συνεχίζει το έργο της με γνώμονα  τις  ανάγκες  των  πολιτών και  σύμμαχό  της  την  κοινωνία.

• Ακολουθούν οι εισηγήσεις μου κατά την επεξεργασία του Σ/Ν ενώπιον της Επιτροπής Δημόσιας Διοίκησης:

Η επί της Αρχής συζήτηση: https://youtu.be/YNz5l7GV91c

Η κατ’ άρθρο συζήτηση: https://youtu.be/tlIYTFkaK98

Η Β’ συζήτηση: https://youtu.be/Eep2vXTCEK4