Τρισάγιο ιερής μνήμης (με έκφραση ταπεινή ευχαριστιών και πολλή περισυλλογή) ψάλαμε (10-10-2022) στον Ιερό Ενοριακό Ναό του Αγίου Διονυσίου εν Ολύμπω στο Βελβεντό, της Ιεράς Μητροπόλεως Σερβίων και Κοζάνης, στη μνήμη όλων, γνωστών και αγνώστων, κληρικών και λαϊκών, ανδρών και γυναικών, που θυσιάστηκαν (10 Οκτωβρίου 1912 και εξής) στο Σαραντάπορο, στα Στενά των Σερβίων και στην ευρύτερη γύρω περιοχή, και που έγιναν με τη θυσία τους η απαρχή για την απελευθέρωση της Μακεδονίας, της Θράκης και της Ηπείρου από την απεχθή και βάναυση Τουρκοκρατία, που στη διάρκειά της ‘’όλα τα ‘σκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά’’.
Τι λένε οι πηγές γι’ αυτή τη θυσία, γι’ αυτόν τον αγώνα .
Πηγή 1η: Ο δάσκαλος Π. Μπασιάς γράφει: ‘’ Σε σύσκεψη των φανατικών Μπέηδων των Σερβίων, πρότειναν να σφάξουν όλους τους Χριστιανούς συμπολίτες τους και όχι μόνον τους συλληφθέντες. Τους απέτρεψε, όμως, ο Ομέρ Μπέης, φίλος πολλών Χριστιανών’’. Παρ’ όλ’ αυτά ‘’οι φανατικοί και πικραμένοι για την ήττα τους Τούρκοι των Σερβίων, μαζί με τους οπλισμένους κατάδικους, έστησαν καρτέρι στα σοκάκια απ’ όπου θα περνούσαν αναγκαστικά οι Έλληνες και τους σκότωσαν ομαδικά, λίγες μόνο ώρες πριν φθάσει ο Ελληνικός Στρατός στα Σέρβια. Σκοτώθηκαν 117, μεταξύ αυτών ιερείς, δάσκαλοι και πρόκριτοι από ολόκληρη την περιοχή των Σερβίων’’.
Πηγή 2η : ‘’Η απελευθέρωση ήταν αποτέλεσμα της σκληρής και πολυαίμακτης μάχης του Στενού της Πόρτας Σερβίων…. Ο θρίαμβος του ελληνικού στρατού διαχύθηκε γρήγορα μέσα στην πόλη , ώστε στρατιώτες και Σερβιώτες το μεσημέρι της 10ης Οκτωβρίου 1912, αγκαλιασμένοι να αναφωνήσουν: Ελευθερία! … Το γιόρτασαν όπως έπρεπε και κατόπιν κήδεψαν τους 117 Εθνομάρτυρες που ύπουλα και απάνθρωπα σκότωσαν και διαμέλισαν οι Τούρκοι στους κεντρικούς δρόμους της πόλης’’. (Ο ‘’Σερβίων Φρουρός’’ σε συνεργασία με την Romfea.gr).
Πηγή 3η : Η ‘’μάχη των φούρνων’’ στο Βελβεντό, όπως την περιγράφει στο βιβλίο της ‘’Λαογραφικοί αντίλαλοι του Βελβεντού’’ η φιλόλογος, λαογράφος και ιστορικός Αθηνά Τζινίκου-Κακούλη. ‘’Όταν πληροφορήθηκαν οι γυναίκες του Βελβεντού ότι ο ελληνικός στρατός βρίσκεται στη Γέφυρα Αλιάκμονα Σερβίων-Κοζάνης έσπευσαν αμέσως να συνδράμουν στους ταλαιπωρημένους και πεινασμένους στρατιώτες με τον εξής αυθόρμητο και πρωτότυπο τρόπο. Έβαλαν μπροστά, τους σπιτικούς φούρνους. Άναψαν στα σπίτια τους, τους φούρνους, κι έψησαν πολλά ψωμιά, που τα μετέφεραν, προφανώς οι άντρες στα γαλίκια με τα ζώα της εποχής (άλογα, μουλάρια, γαϊδούρια) στη Γέφυρα (10 χμ. απόσταση από το Βελβεντό) ζεστή τροφή και ως θερμό απελευθερωτικό χαιρετισμό συγκίνησης, χαράς και ευχαριστιών στους Έλληνες στρατιώτες’’.
Επίλογος: Ο αγώνας των Ελλήνων για την απελευθέρωση αυτή εδράζεται επάνω στην αδιαμφισβήτητη ιστορική αλήθεια για την ελληνικότητα των περιοχών αυτών, της Μακεδονίας, της Θράκης, της Ηπείρου. Την αλήθεια αυτή άλλωστε διακήρυξε από το Βελβεντό (Πνευματικό Κέντρο, γιορτή για την επανίδρυση του Δήμου, 12-1-2020) ο (τότε) Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Προκόπης Παυλόπουλος, κάνοντας αναφορά στην περιοχή μας: ‘’Η περιοχή ήταν μέρος του Μακεδονικού βασιλείου, ενεργό μέρος του μακεδονικού βασιλείου, ιδίως τη μεγάλη εποχή, την ένδοξη εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου και του Φιλίππου’’. Και αμέσως μετά πρόσθεσε: ‘’Ξέρουμε τη συμμετοχή στον Μακεδονικό Αγώνα – τι οφείλει ο Μακεδονικός Αγώνας σ’ αυτήν εδώ την περιοχή για την υπεράσπιση της Μακεδονίας μας. Κι όλοι γνωρίζουμε, και αυτό ουδείς μπορεί σήμερα να το αμφισβητήσει ότι η αυθεντική Μακεδονία, η Μακεδονία του Αλεξάνδρου και του Φιλίππου είναι μία και είναι Ελληνική’’. (12-1-2020, απομαγνητοφώνηση από τα βίντεο των ΜΜΕ).
Η γενιά του 1912 έπραξε το χρέος της. Ας σκεφτούμε και οι σημερινοί το δικό μας.
π. Κωνσταντίνος Ι. Κώστας
παπαδάσκαλος
12-10-2022